کتابخانه ی دیجیتال افغانستان

بی ثباتی مداوم اجتماعی، جلو تمام تحقیقات و بررسی هایی را می گیرد که به گونه ی بنیادی لازم اند در ثبت دارایی های تاریخی افغانستان به نتیجه ی نهایی برسند. از سوی دیگر، ستیز سیاسی برای کسب امتیاز که با تحمیل سیاست های بیگانه، ایده ی نفی میراث های تاریخی طرف های درگیر در افغانستان را سیاسی کرده است، اجازه نمی دهد آن چه سهم عمده ی تلاش های مردم ما در امر فرهنگ بود، به گونه ای مقوله شود که انحصاری نیست؛ بنا بر این، سهم تاریخی اقوام افغانستان وقتی در میزان داوری طرف های متخاصم، متعصب و قومگرا وزن می شود، آیه ی یاس می خوانند. من در جریان درونکاوی و بررسی ماهیت جریان های ستیزه گر قومی که مدعی اند، متوجه شده ام آنان با کاربرد اتهام «ناچیزی»، همیشه در جان هم می افتند و بر این گونه، نه فقط افتراق فکری را به زیان اتحاد مردم، ایدیالوژیک می سازند، بل با اختیار روش های گریز از حقیقت، وانمود می کنند ادعا های آنان، حرف ندارند. به تعقیب سلسله ی کوچکی از روشنگری های مستند، در این نوشته، آدرسی را معرفی می کنم که هرچند با تلاش دیگران (همت مسوولان پوهنتون آریزونا درآمریکا) عرضه می شود، اما بخشی از کار فرهنگی- کتابی افغانستان را که بسیار مهم است، گرد می آورد.

در سایت «کتابخانه ی دیجیتال افغانستان»، بخشی از کتاب های منتشره ی افغانستان از بار دوم سلطنت مرحوم امیر شیر علی خان (1871) الی پایان سلطنت اعلی حضرت شاه امان الله (1930) قرار داده شده اند- نه همه – که بی نهایت مهم است.

اهمیت کتاب هایی که در این سایت (کتابخانه ی دیجیتال افغانستان) معرفی و عرضه می شوند، در این است که با توجه بر این که چاپ انبوه کتاب به زبان های دری و پشتو، فقط از نیم قرن اخیر در منطقه ی رواج آن ها آغاز می شود، صنعت چاپ کتاب در افغانستان- به استثنای شبه قاره ی هند- در سطح منطقه، خیلی زود پا گرفته است و اگر باز هم، هند را مستثنی بدانیم، به تناسب همسایه گان، کتاب هایی که به ویژه در سلطنت مرحوم امیر حبیب الله خان و شاه امان الله، منتشر شده اند، با توجه به زمان و مکان، فقط با رقمی که در سایت «کتابخانه ی دیجیتال افغانستان» آورده شده اند، نیز بسیار قابل ملاحظه، مهم و زیاد می باشند.

لینک سایت «کتابخانه ی دیجیتال افغانستان»:

http://afghanistandl.nyu.edu

مصطفی «عمرزی»

ټول افغان پاڼه