په اسلام كې د ښوونكي مقام
ښوونكي اوعالم داسلام مقدس دين له نظره مرتبه لري او الله رب العزت په خپل كتاب په ډېروځايونو كې دښوونكي -دالزمر سورت په اّيت كې فرمايي:اّيابرابردي هغه كسان،چې پوهېږي له هغو كسانوسره،چې نه پوهېږي ؟
۲ اّيت كې فرمايي:جګ وي يا لوړ وي مقام او منزلت دهغوكسانوله تاسوڅخه،چې هغوي ته الله پوهه وركړې وي. – دفاطرسورت په اّيت كې فرمايي :په تحقيق سره په بندګانوكې دپوهې خاوندان له الله نه وېرېږي.
۴ اّيت كې د نصيحت په توګه خپلوبندګانوته داسې لارښونه كوي: مه ځ په هغه څه پسې،چې تاسې ورباندې علم اوپوهه نلر.۵۱« اي په بړستن كې پټ شويه! پاڅېږه خلك ووېره وه ، نصيحت ورته وكړه اودخپل رب لويي اوبزرګي ورته
ژباړه:په تحقيق سره زه ښوونكي را ستول شوي يم.
بل ځاي بياداسې لارښوونه كوي« بعثت لاتمم مكارم الاخلاق»ژباړه: زه دېدې لپاره رالېږل شوي يم،چې خلكوته ښه اخلاق و ښايم.
او هغه مبارك فرمايي: زه ښوونكي رالېږل شوي يم اوملايكې د خير په ښوونكو درود اورحمت وايي. يوځل نبي عليه السلام مسجد ته تشريف راوړ، نوهلته دوه حلقې وې يوه دذكر اوبله دعلم اوپوهې هغه مبارك دعلم حلقه غوره كړه اودهغوي سره كيناست.
لكه څرنګه،چې رسول الله صلي الله عليه وسلم ښوونكي و اوهم يې دښوونې په څنګ كې د روزنې اړخ ته كلكه پاملرنه كړېده په خپله دغوره اخلاقويوه نمونه وه.لدې څخه معلومېږې،چې ښوونكي ډ دي؟ نوورته يې وويل هغه علم دي.دپوهنې په حاصلولوكې تقواه اوپرهېزګاري ېره مهمه اوضروري ده ځكه پوهنه رڼا اوددې رڼايوازې هغه كسان مستحق دي،چې پرهيزګاروي.
امام شافعي رحمه الله يوشعروايې: فان المال يفني عن قريب وان العلم باق لايزالژباړه: دخداي په وركړه باندې خوښ يو،چې مونږ ته يې علم اوپوهه راكړې اوناپوهانوته يې مال اودولت وركړي، ځكه علم هميشه وي اومال موقت وي. همدارنګه دښوونكي لپاره په ځمكه اواّسمان كې پرښتې، په دريابونوكې كبان، په خپلوخونوكې مېږيان او په هواكې مرغان دښوونكي لپاره دعاكوي دالله ورته دمغفرت غوښتنه كوي.څومره،چې دښوونكي مقام اومنزلت لوړدي هومره لوړه ده نولدې كبله لازم ده ،چې دښوونكي كړه اووړه په اسلامي قوانينوبرابروي او خپله وظيفه په ښه توګه سره اداكړي او د خپل هېواد بچيانوته په پاملرنه وكړي، ځكه حضرت محمد صلي الله عليه وسلم فرمايلي دي : «طلب العلم فريضۍ علي كل مسلم ومسلمۍ» ژباړه دپوهنې زده كړه پرهرمسلمان سړي اوښځه فرض ده.ښوونكي ډ لارښوونې ته اړتيالري.
هو! ښوونكي د دنيا دټولوپرمختګونواونهضتونوسمبالوونكي او لارښوونكي دي. دنړۍ حيرانوونكي اختراعات اوكشفيات دښوونكي د زيارمحصول اوثمره ګڼل كيږي.داپه نړۍ كې پياوړي اومنلي اكټران،انجينران،جنرالان،محققان،سياست پوهان اوكارپوهان خودښوونكي شاګردان اودهغه دمباركولاسونو نيالګي دي.رښتيا،چې دښوونكي مقام ېر لوړاوسرلوړي دي بايد داحترام اودرناوي سرونه ورته ډپوهه هغه ونه ده،چې تل مېوه كوي اوخزان نلري
پوهه هغه ګل دي،چې هميشه تازه وي
پوهه هغه تجارت دي،چې هېڅ توان نلري، بلكې ګټه اوګټه ده.
پوهه د هغه وفادارملګري په شان ده،چې هېڅ بېلتون نلري
پوهه هغه د شنه اّسمان لمردي،چې هېڅ غروب نلري.
حافظ وايې:تاريكۍ دجهل تښتي ،چې دلمر رڼا وګوريدخپل زړه وينې اوبه كړي دهيواد ګلان خړوب كړي په وطن باندې را غلې بيا بهاردي دښوونكي نه سكندر اونه محمود شته خوا ستا د په دنيا كې په نړۍ كې قدر ټول دزړه په وينو رنګ دي اوغمونه هم پكې ديد اجهان پيدا ړ ښكلي خومعلم يې سنګار جوړ كړ حافظ هم يووخت شاګرد و د بستان دمحبت چې دزړه له ځګرخونه خبردار دي دښوونكي
عنايت الله عادل
