میخواهم پسرم را از ارث محروم بسازم، آیا میتوانم؟
سلام به همه دوستان محترم ! دوستان من یک پرسش داریم ؟ تمام دارایی های بنده از کف دست خودم وشوهرم است نظر به نافرمانی پسرم تمام مسولیتهای اش از جمله تحصیل و ازدواج انرا مهیا ساخته ام و در طول عمر خود یک افغانی به خانه کمک نکرده و بعد از عروسی مدت هفت ماه هم تمام مصارف انرا پراخته ام ولی حالا نه پدرو نه مادرمیشناسد و میگویید شما کی هستید پدرش مرض شکر دارد خسران اش هر روزخانم اورا درخانه قید میکند و میگویند یا فامیل خودرا احترام کن یا خانم خود، به اندازه که در ماه سوم عروس ما به حوزه امنیتی و حکومت معرفی شدم حتی گپ به جای رسید که دختر را قید کردن ما به جرگه ها روی کردم از ما تعهید گرفتند که شما در زندگی بچه خود مداخله نکنید او حالا میگوید که حق خود را از پدر و مادر خود اخذ کند و من سه پسر مجرد دیگر دارم ناچار حالا می خواهم او را از ارث محروم بسازیم ایا می توانم؟ منتظر مشوره نیک شما هستم که در اینده فامیل دوچارمشکل نشود و نزد خداوند گردن ما بسته نشود.
و علیکم السلام ورحمة الله وبرکاته
الحمدلله،
چیزهایی هستند که موجب محروم شدن انسان از ارث موروث میشوند، و این برای کسی است که متصف بصفتی شده و حالتی بر وی عارض شده یا عملی از وی سرزده است که اهلیت ارث بردن را از وی سلبکرده است، و این موانع سه نوعند:
1- قتل .
پس انسان قاتل از مقتول ارث نمی برد، به دلیل حدیث ابوهریره رضی الله عنه که گفت : رسول خدا صلی الله علیه وسلم فرمود : « الْقَاتِلُ لا یَرِثُ ». یعنی : «قاتل (از مقتول) ارث نمیبرد». ترمذی (2109) روایت کرده و البانی آنرا صحیح دانسته است.
امام ترمذی بعد از روایت حدیث فوق، گفته : «اهل علم به این حدیث عمل کردند که قاتل از مقتول ارث نمی برد چه قتل عمد باشد یا خطا، ولی بعضی گفتند : در قتل خطا ارث می برد و این رأی مالک است».
2- اختلاف دین وارث و موروث .
یعنی مسلمان از کافر، و کافر از مسلمان ارث نمی برد، مثلا اگر مرد مسلمانی با زن نصرانی ازدواج کرده باشد، چنانکه زن فوت کند ارثی به شوهر مسلمانش داده نمی شود، و بلعکس ..
زیرا پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند : «لا یَرثُ المُسْلمُ الْکافرَ، وَلا یرثُ الکافِرُ المُسْلمَ».
یعنی : «مسلمان از کافر و کافر از مسلمان ارث نمیبرد» بخاری (6764) ومسلم (1614) .
3- بردگی .
مثلا اگر پدر برده باشد ولی پسر آزاد، بین این دو ارثی ردوبدل نمی شود، چون برده و آنچه متعلق به او است، ملک اربابش است، لذا اگر از خویشاوندانش ارثی به او رسید، به اربابش تعلق میگیرد، نه به او.
نگاه کنید به کتاب : ” التحقیقات المرضیة ” علامه فوزان ( ص45 ) .
بنابراین سارق از میراث منع نمی شود، یعنی اگر یکی از ورثه از مال موروث دزدی کند این موجب ممانعت سارق از میراث موروث نمی شود، اما از او خواسته می شود که اموال مسروقه را بازگرداند، اگر آنرا بازنگرداند در آنصورت: ابتدا قیمت اموال دزدی را از روی تخمین به بقیه میراث که به سرقت نرفته اند ضمیمه کرده، و سپس مجموع میراث را بین کل ورثه تقسیم کرده و سهم هریک را مشخص کنند، و سهم سارق نیز مشخص شود، بعد اگر اموال مسروقه کمتر از سهم الارث سارق بود، بایستی مأبه التفاوت آنرا از میراث به وی داد، واگر برابر یا بیشتر از سهمش بود، در اینحالت بعد از تقسیم میراث چیزی به او داده نمی شود، و گناه سرقت بر دوش او باقی می ماند.
پس پسر شما از میراث محروم نمی گردد، گرچه نافرمانی والدین و تعامل نازیبا با آنها یکی ازگناهان کبیره و بسیار بزرگ است ولی انسان به واسطه آن از میراث محروم نه می گردد.
والله اعلم