معلم کیست؟
معلم يگانه رابط و واسطه بين دو اساس ديگر – متعلم و معلومات – است، معلم يکتعداد معلومات لازم را که موافق و ملائم با ظرفيت شاگرد باشد، انتخاب ميکند، و او را در ذهن شاگرد منتقل ميسازد، زيرا تدريس و آموزاندن متعلم، عمل و پيشۀ وى است.
بنآء بروى لازم است تا اهتمام تام به معلومات تدريسى داسته باشد، و بويژه به معلوماتى که او را براى شاگرد القآء ميکند، تا بتواند بطور عادى و سهل اين معلومات را با ترتيب منطقى که يکى با ديگرى ربط داشته باشد، در ذهن متعلم جا گزين بسازد.
بايد دانست که مجال تربيه وسيع تر از مجال تعليم است، زيرا تربيه در برگيرنده عناصرذيل است:
الف – نمو و رشد جسم با غذاى صالح، با هواى صاف و نقي، با تمرينات بدنى و اتخاذ وقايه براى جسم از بيماريها که نمو را به تعويق انداخته و ضعيف ميسازد.
ب – رشد و نمو قوۀ مدرکه، نيرومند ساختن قوۀ عقلي، طوريکه در ما سبق روى آن بحث مفصل کرديم، برابر است که اين نمو در حواس باشد و يا در قوۀ فکرى از قبيل استنباط، تخيل، تحليل و برهان…. باشد و یا و غیره….
ج – تهذيب اخلاق و تکوين عادات پسنديده، از قبيل اطاعت، منظم بودن در هرکار، صدق در گفتار و کردار، امانتداري، احترام ديگران، شجاعت، ايجاد شعور و احساس صادقانه در خود و ديگران و غرس عواطف ادبي…. روى اينهمه در گذشته وقفات مفصل و صحبت کافى داشتيم که در اينجا تنها از راه تذکر، ذکرنموديم.
در اين عناصر سه گانه ديديم که مجال تعليم غالبا منحصر است تنها به عنصر دوم، روى اين مجال تربيه وسيع تر از مجال تعليم ميباشد.
