مردی نیکوی به پسر خود گفت:

پسرکم!
می‌خواهم پندی به تو دهم، به من گوش کن در دنیا و آخریت سربلند می‌شوی
پسر گفت: سرا پا گوشم پدر!
آن مرد صالح گفت:
کسی‌که اهل وفاء نباشد، آدم عاقل نیست،
دروغگو از مروت و مردانگی دور است،
بدون تلاش، دانشی به دست نمی‌آید،
بی‌حیاء، هرگز جوانمردی نمی‌کند،
توبه بدون توفیق نصیب نمی‌شود،
هیچ کنزی بزرگتر از دانش وجود ندارد،
هیچ ثروتی سودمندتر از بردباری نیست،
ادب بلندتر از هر حسب و نسبی می‌باشد،
خرد هوشمندترین رفیق راه است،
مرگ رهنمونی خوبی برای زندگی است،
اصل جوانمردی در ترک گناه است،
گناه، سنگین ترین بار دوش آدمی است،
تفکر بهترین عبادت است،
دروغ بدترین بدی‌هاست،
حماقت بزرگ ترین تکبر است،
جهالت خطرناک ترین فقر است،
پیروی خواهشات، مادر همه ذلت هاست،
بخیل بودن، عیب بزرگ است،
قناعت بزرگترین گنج است،

پسرم!
هرکی علیه حق برخیزد، ناکام می‌شود،
هر کی در پی ناموس مسلمان ها شود، خداوند ناموسش را بر باد می‌دهد،
هرکی شیفتۀ نظر خود شود، گمراه می‌شود،
متکبر همیشه ذلیل می‌شود،
اهل مشوره پشیمان نمی‌شود،
همنشین علماء با وقار می‌شود،
همنشین جاهلان، خوار می‌شود،
سخن کم سبب نجات در آخیرت می‌شود،
کسی که به دروغ مشهور شود، هیچ سخن او قبول نمی‌شود،
پیروی شهوت سبب رسوایی می‌شود،
آنکه ارزش مردانگی نداند، رهایش کن،

پسرم!
هیچ خوبی را لذیذتر از عافیت ندیدم،
هیچ ذلتی را تلخ تر از احتیاج به مردم ندیدم،
آهن و سنگ را حمل کرم، ولی سنگین تر از دینداری ندیدم،

پسرم!
وقتی همکنار قومی شدی؛ از محارم آنها چشم بپوش،
با کسی که به تو بدی کرد، نیکی کن،
نیکی بکار، پاداش نیک درو خواهی کرد،
ره مردان آزاده گیر و از بدان دور باش،
با آزادگان باشی بلند می‌شوی، هنگام ستم یاری ات کنند و حرف بزنی می‌شنوند،
آما آدمان بدسرشت، در پی پست کردن تو می‌باشند،
به آنها آمانت بدهی خیانت می‌کنند،
رازی به آنها بگویی فاش می‌کنند،
هر گهی که به تو ضرورت نداشتند ترکت می‌کنند،

پسرم!
در دین و اخلاق به کسی نگاه کن که از تو بالا تر است
در دنیا و ثروت به آنی نگاه کن که از تو پایین تر است،
از گناه پشیمان باش،
صبحدم و شامگاهان ذکر الله کن،
با هر سنگی که به تو پرتاب می‌شود، دیوار خود را محکم کن،
و هر گلی که به تو پرتاب شود، آنرا به آموزگاران خود هدیه بده.