ماشوم ته بيځايه کورنۍ دنده ورکول
ځينې ښونکي د زړه سوي له مخې ماشوم ته کورنۍ دندې ډيرې ورکوي، ځينې يي بیا ددې لپاره چې بوخت وساتي…. خو دواړه کارونه له ماشوم سره زړه سوی نه بلکه خيانت دی. هغه ښونکي چې ماشومانو ته کورنۍ دندې ډيرې ورکوي د ماشوم د ستړيا لامل کيږي له همدې امله ماشوم چې کله تمرين حل کوي يا کورنۍ دنده ليکي پرته له دې چې له خپل کار سره فکري اړيکه ولري يوازې او يوازې ليکي او ځان له سباني مسولیته ژغوري. ډير تمرینونه او کورنۍ دندې يوازې او يوازې ماشوم له درسونو زړه توری کوي او نوره هيڅ ګټه نلري.
دواړه چاره په افغانستان کې په دولتي ښونځيو کې هم شته او په خصوصي کې هم شته، ما مې خپل بچي چې خصوصي ښونځي ته تلي دي ليدلي دي چې د ډيرې کورنۍ دندې د لیکلو له امله يي سترګې تکې سرې شي او کله کله خو يو خپله کورنۍ دنده پر بل ليکي.
په درس کې له کمزورو ماشومانو سره باید مراعت وشي
هغه ماشومان چې په درس کې کمزوري دي له دوی سره باید تر ډيره مراعت وشي څو دوی تدريجي د درس په ارزښت پوی شي او کله چې غټيږي او د درس په ارزښت پوهيږي بیا نو هڅه کوي خپلې پخوانۍ ستونزې حل کړي.که څه هم هغه ماشومان چې ډير لايق نه وي کمزوري مخکې ځي خو که له درس سره شته مينه يي زړه کې همداسې وساتل شي نو بلوغ ته له رسيدو سره سم ټولې نيمګړتياوې يوه يوه حل کوي. نو که غواړو د بچو راتلونکې مو روښانه وي باید د دوی رواني وضعيت او احساساتو ته ډيره زیاته پاملرنه شي.
ښونکي دې په خاص ډول ماشومان په مشروطۍ او ناکامۍ کله هم نه ګواښي بلکه د نالایقو ماشومانو د لياقت لپاره پر دوی ترحم او له درس سره مينه پيدا کول يي مهم اصل دی.
والدين! که مو بچي په ښونځيو کې ناکام يا مشروط کيږي نو دا مسله عادي مه نيسئ بلکه ښونځي ته ولاړ شئ او د ښونځي ادارې ته ددې خيانت اجازه مه ورکوئ بلکه په جديت سره ترې وغواړئ چې دا کار بیا تکرار نشي ځکه د ښونځي د ادارې له لوري د ناکاميو او مشروطيت د لړۍ تکرار ستاسو د بچو راتلونکې بربادوي.
ژباړه او زیاتونه: محمدالله آرین