له ښوونځي/مدرسې د شاګردانو د تېښتې، لاملونه، زیانونه او حل
له ښوونځیو/مدرسو د شاګردانو تښتیدل یوه عامه ستونزه ده او باید پلټنه او درملنه یې وشي ترڅو د اولادونو نړیدونکی راتلونکی وژغورل شي. نو هغه کوم لاملونه دي چې شاګردان دغسې ناوړه کار ته اړ باسی؟ دددې سبب څوک دی؟ او آیا حل یې شته؟
له ښوونځیو د شاګردانو د تېښتې لاملونه:
- پوهنې ته د شوق نشتوالی او د زده کړې کم ارزښت.
- د کورنۍ لخوا د شاګرد نه څاراو خپلې خوښې ته پریښول.
- د ښوونځي له ورځني بې تشویق حالته زړه تورن کیدل.
- ښوونځي کې بد چلن او سپکاوي سره د شاګرد مخ کیدل.
- ښوونځیو کې شاګردانو ته د ساعت تیرۍ پروګرامونو نشتوالی.
- داسې ښوونیز او اداري پرسونل چې د ولس ګټه او روزنه یې موخه نه وی.
- بدو ملګرو سره لاره موندل او نه کار خوښول.
- په نورو هلکانو/نجونو د زړه بایلل او بداخلاقۍ کې بوختیدل.
- د ښوونځي قوانین او لوائح نه پلي کیدل او شاګردانو سره محاسبه نه کول.
- بیخي سخت قیود او قوانین پلي کول چې آخر شاګرد تیښتې ته اړ کړي.
- د شاګرد کورنۍ، رواني، او پوهنیزه روزنې کمزوري.
- د پلار، ترونو، یا نورو مشرانو لخوا له ښوونځي د تیښتې د قیصو اوریدل،
- د داسې ډرامو، فلمونو، او قیصو کتل چې په کې شاګرد تښتي، د تېښتې چل ور زده کوي، او آخر تښتیدلی شاګر ویاړمن کس انځوروي.
- د شاګردانو ترمنځ ستونزې/جنګونه، حق خوړل، او نه حل کیدل ځینې شاګردان د خلاصون په لټه کې له ښوونځي تېښتې ته اړ باسي.
له ښوونځیو د شاګردانو د تېښتې زیانونه:
- د شاګردانو د تعلیمي سویې شړیدل.
- د تښتیدونکو شاګردانو ژوند، اخلاق او تربیه خطر سره مخ کیدل.
- په زیاتره حالاتو کې دغسې شاګرد څخه لوفر او بدماش جوړیدل.
- په نورو شاګردانو د تښتیدلي شاګرد بد اغیز.
- د ښوونځي پریښودلو کچه لوړیدل.
- د تښتیدلي شاګرد کورنۍ ته ستونزې جوړیدل.
- د تښتیدلي شاګرد له ریښتینو وړتیاوو د ټولنې محرومیدل.
- روزنېز بهیر پرمختګ لپاره د دولت، استاذانو او کورنۍ کوښښونه په اوبو لاهو کیدل.
له ښوونځیو د تیښتې مخنیوي لپاره وړاندیزونه:
- د کورنیو د پوهې سویه لوړول، د رسنیو، کنفرانسونو، او کمپاینونو له لارې.
- په ښوونځي، کور او کلي کې د ځامنو د څار او پالنې لپاره د کورنیو هڅول.
- د ښوونیزه کدرونو دیني، ملي، او ټولنیز احساس لوړول.
- ښوونځیو کې د داسې قوانینو جوړول چې د تښتیدونکو شاکردانو مخه ونیسي او د داسې بد عمل له بیا کولو یې وګرځوي.
- د روزنیزه کړنلارې او ښوونیز نصاب پرله پسې تجدید او پرمختللی کول ترڅو د شاګردانو د خسته ګۍ او نه شوق لامل له منځه لاړ شي.
- له نصاب پرته د نورو داسې فعالیتونو او ساعت تیرۍ پروګرامونه جوړول چې شاکردانو څخه د زده کړې/سبقونو ذهني ستړیا وباسي.
- د شاکرد او ادارې ترمنځ متبادل درناوی دود کول او د شاګرد له سپکاوي ډډه کول.
- کورنۍ باید د خپل اولاد د ملګرو مالومات وکړي، له بدانو یې منع او نیکانو سره بلد کړي.
- د شاکرد اروایي حالت ته توجه کول او د ارواپوهانو مشورې ترلاسه کول.
- د ښونځي مرشدینو او لارښوونکو کردار راژوندی کول او شاګردانو ته دا ښوول چې باید څرنکه کسانو سره ملګرتیا وکړي او د بدو خلکو د ملګرتیا پایلې ورته ثابتول.
- د کورنۍ او ښوونیز کدر ترمنځ د تعمیري بحثونو دایرول او د تیښتې درملنه کول.
