خشم
خشم
خشم حالت روحی و انفعالی است که طفل از همان اوایل زندگی در خود احساس میکند و تا آخر عمر همراه هر انسانی است پس چون خشم از همان ابتدا با انسان همراه بوده و جز تمایلات و احساسات و غرایز میباشد، نمیتوان آن را منفور و زشت و ناپسند به حساب آورد که بنا بر حکمت خداوند در انسان تحقق یافته و ورای هر غریزهای مصلحتی نهفته است..
فواید خشم
از جمله فواید خشم حفظ دین و آبرو و جان میباشد. تردیدی نیست حالتهایی از خشم در رسول الله( صلی الله علیه و سلم) به چشم میخورد از جمله وقتی فردی برای شفاعت کسی که باید حدود الهی بر او اجرا میشد آمده بود پیامبر( صلی الله علیه و سلم) خشمگین شده و آثار آن بر چهرهاش نمایان گشت و آن جمله معروف را فرمودند که “به الله قسم اگر فاطمه دختر محمد هم سرقت کند، دستش قطع خواهد شد.”
اینجاست که انسان مومن یاد میگیرد خشمش باید برای رضای الله باشد نه تمایلات و آرزوهای نفسانی خود!
خشم منفور
بسیاری از روانشناسان و دانشمندان علوم تربیتی خشم را از صفات منفور و از عادت ناپسند به شمار میآورند؛ وجه نظر آنان به خشم ناپسندی است که آثار بد و عواقب ناگوار بر جای میگذارد و خشمی است جهت مصالح شخصی و خود خواهی. بر کسی پوشیده نیست که این چنین حالتی بسیار زشت و قبیح است و باعث گسستن روابط عاطفی خانواده و در نتیحه یکپارچگی اجتماعی را نیز مختل میکند.
در صحیح بخاری آمده است فردی نزد پیامبر( صلی الله علیه و سلم) آمد و گفت مرا نصیحتی کن فرمود:”لا تغضب” یعنی خشمگین مشو و تا سه بار در خواست نصیحت از پیامبر( صلی الله علیه و سلم) را داشت، ایشان همین توصیه را داشتند.
و در روایت دیگر بخاری و مسلم ذکر کردند رسول الله( صلی الله علیه و سلم) از جماعتی از یاران پرسیدند:” پهلوانترین شما کیست؟ گفتند: کسی که هیچ کس از ما نتواند پشت او را برخاک بزند. فرمود: خیر کسی است که هنگام خشم برخود مسلط است.”
پس تعجبی ندارد قرآن کریم مکررا به فرو بردن خشم و بهترین برخورد دعوت نموده و مؤمنین را به رویگرداندن از افراد نادان دعوت میکند تا بدین وسیله گامی در جهت تحقق مودّت و روابط سودمند اجتماعی و الفت قلوب مسلمین برداشته شود. [فصلت/۳۴(
و یا در آیه ۱۳۴ سوره آل عمران آمده ” وَ الذینَ یُنفِقُونَ فِی السَّراءِ وَ الضَّراءِ وَ الکَاظِمینَ الغَیظ وَ العَافِینَ عَنِ النّاسِ وَ الله یُحِبُ المُحسِنِین” و کسانی که در نهان و آشکار انفاق میکنند و خشم خود را فرو میبرند و از مردم در میگذرند و خداوند نیکوکاران را دوست دارد.