جوانان و اثرات منفی شبکه های اجتماعی

امروز جهان با این همه بزرگی اش به یک دهکده ای بیش نمی ماند واین ازسبب پیشرفت واکتشا فات تکنالوژی یا فناوری های نوین می باشد. دیگرآن سیستم ارتباطی کهن که برای ارسال ودریافت یک پیام می بایست روزها وماه ها انتظارکشید دردنیای امروزی جای ندارد وتنها بافشاردان یک دکمه ازیک فاصله ای بی نهایت دور با یک همنوع خود میتوان ارتباط برقرار وحتی رو در رو باوی صحبت کرد. به سهولت میتوان ازاکتشافات جدید اطلاع حاصل کرد، ازنظریات دیگران واقف شد وخودرا ازآنچه درهرگوشه وکنار این جهان پهناور رخ می دهد آگاه کرد.

روشن است، هرآنچه درجامعه تازه وارد می شود درکنارجنبه های مثبت ومفیدش اثرات منفی جانبی آنرانیزنمیتوان نادیده گرفت. چنانچه شبکه های اجتماعی چون فیس بوک، تویتر، یوتیوب…درجامعه ما امروزه بیشتربه یک وسیله انحرافی وسرگرمی تبدیل شده است تا یک وسیله مفید واکثرجوانان ونوجوانان ما حتی هدف اصلی شان که همانا درس وتعلیم است را فراموش کرده درپی استفاده نامشروع ونابجا ازاین شبکه ها اند.
به گونه مثال پخش تصویرها و ویدیوهای مستهجن وکاربرد جمله ها وعبارت های دور از ادب واخلاق اجتماعی میان کاربران، ازاثرات نامطلوب وزشت شبکه های اجتماعی به خصوص صفحه های فیس بوک محسوب می شود.

اثر نا مطلوب دیگراین شبکه ها که دراین روزها بیشتر محسوس است همانا دامن زدن به مسایل فرقه گرایی وقوم پرستی میان هوادران تیم های انتخاباتی است که اگر کاربران محترم به پیامد های زشت آن متوجه نشوند آینده بس خطرناکی را شاهد خواهیم بود.

محمد حلیم صالحی یکی ازآموزگاران زبان انگلیسی، اثرات منفی شبکه های اجتماعی برجوانان را ناشی از فقرسواد دراین قشرمی داند.

اوکه خود نیزیکتن ازکاربران این شبکه هامی باشد می گوید:” طی سالها جنگ وخشونت درکشوراکثرجوانان ازنعمت سواد محروم شده اند وحالا که فرصت را ازدست داده اند اندک ارزشی به درس وتعلیم نمی دهند، بنابراین نمی توانند تفکیک کنند که بیشترباید ازجنبه های مثبت این سهولت ها استفاده کرد تامنفی آن.”

خالد رحیمی فارغ التحصیل پوهنحی شرعیات پوهنتون خصوصی سلام، با آنکه شبکه های اجتماعی را مثمرترین راه برای پخش ونشر مسایل اسلامی ودعوت به اسلام میداند، اما می افزاید که اثرات بد این شبکه را درجامعه های عقب مانده ای چون افغانستان نیز نمی توان نادیده گرفت.

او می گوید: امروزاین شبکه ها بیشتر درراه های منفی استفاده می شود تامثبت. توهین به شخصیت های بزرگ دینی وسیاسی، پخش خبر های دورازحقیقت، دامن زدن به مسایل سمتی وقومی از مسایل نادرست وغیرمطلوبی اند که امروز دراین شبکه ها بیشتر محسوس می شوند.

ضیاع وقت، ضررهای مالی واقتصادی وانحراف اخلاقی جوانان؛ ازموارد دیگری است که قاری محمد مجاهد فیاض محصل صنف چهارم دیپارتمنت علوم عربی پوهنتون تعلیم وتربیه استاد برهان الدین ربانی به آنها اشاره می کند.

موصوف که زمانی یکی ازکاربران پرکار شبکه های اجتماعی(فیس بوک)بود واکثرمسایل دینی را از آن طریق بادیگران شریک می کرد، اکنون بیش از یک سال می شود که حتا صفحه ای فیس بوک خودرا یک بارهم بازنکرده است ودلیلش راهم اثرات منفی آن بردیگر فعالیت های روزمره خود می داند.

اما علی جان احمدی محصل سال دوم پروگرام ماستری رشته جزا وجا معه شناسی در یکی از پوهنتون های خصوصی برعکس سایرین، موجودیت شبکه های اجتماعی انترنتی را نه تنها پدیده بد نمی داند، بل خیلی ها ضروری ومفید نیزمی شمارد.
ولی علی جان احمدی تأکید می ورزد که قبل ازورود هر پدیده نو واختراعات روز درجامعه، این وظیفه نهاد های مدنی، اجتماعی، ودولت است که درزمینه فرهنگ سازی واستفاده بهینه ازآن پدیده درجامعه کارکنند ومردم را آگاهی دهند.

آقای احمدی درادامه سخنانش نقش والدین وخانواده هارا نیزدراین راستا خیلی ها مثمرمیداندومی گوید که والدین محترم نیزدرزمینه تربیه فرزندان شان باید توجه لازم داشته باشند ونگذارند که استفاده نادرست ازاین شبکه ها سبب به انحراف کشانیدن جوانان ونوجوانان شان گردد.

اثرات منفی شبکه های اجتماعی برجوانان، تنها سبب بی توجهی وکم علاقگی جوانان ونوجوانان به درس و تعلیم شان نمی شود ،بل پخش ونشرفلم ها وعکس های خفن وغیراخلاقی ازطرف دشمنان اسلام باعث فساد اخلاقی درجامعه شده و جوانان رابه هزاران مشکل خانوادگی واجتماعی گرفتارمی کند.

با آنکه وزارت مخابرات وتکنالوژی معلوماتی ازمسدود کردن وفلترشدن اینگونه سایت ها توسط شرکت های که خدمات اینترنتی رافراهم می کنند، خبرمی دهد اما با آن هم موجودیت چنین سایت ها ولینک ها یکی از معضل های بزرگ به انحراف کشانیدن جوانان محسوب می شود.

آقای خیرمحمد فیضی معاون اداره تنظیمات خدمات مخابراتی (اترا) وزارت مخابرات وتکنالوژی معلوماتی می گوید: “یکی ازشرایطی را که ضمن صدورجواز برشرکت ها ی مخابراتی واینترنتی تعیین کرده ایم این است که آنها مکلف به نصب وسایل لازم جهت فلترکردن اینگونه سایت ها اند ودرصورت تخلف ویا عدم استفاده ازاین فلترها جوازشان واپس گرفته شده فعالیت شان متوقف می شود.”

آقای فیضی درپاسخ به این که آیا این اقدامشان درتقابل به اصل آزادی بیان نیست؟ وآیا یکنوع سانسورتلقی نمی گردد؟ گفت: ” نخیر، ماصرف سایت های راکه ازنظر محتویات سبب انحراف اخلاقی می شود وآن هم از طرف وزارت اطلاعا ت وفرهنگ برای ما معرفی وتعیین می شود، مسدود می کنیم.”

فیضی همچنان می گوید که آنها این کاررا تقریباً دوسال قبل آغاز وسایت های راکه درمورد مسایل چون پرنوگرافی، قمار و مانند این ها بودند، مسدود کرده اند ودست رسی به اینگونه سایت ها راممنوع قرارداده اند.

بحث روی اثرات منفی شبکه های اجتماعی برجوانان درحالی مطرح می شود که ازیک طرف وزارت مخابرات وتکنالوژی معلوماتی ازگسترش روزافزون سیستم مخابرات و دسترسی به تکنالوژی نوین خبر می دهد و ازجانب دیگر جود شرکت های بزرگ عرضه کننده خدمات مخابراتی بااستفاده سوء از سیستم اقتصاد بازار به هرنحو ممکن خود را شریک داروندارمردم کردند و روزانه صدها هزاردالر ازاین راه بدست می آورند.

درکنارسایرمشکلات چالش زا چون تهاجم فرهنگی، بی سوادی وعدم فرصت های کاری که جوانان درشرایط موجود باآنها دسته وپنجه نرم می کنند، عدم استفاده درست ازشبکه های اجتماعی واینترنتی نیزمشکلی است که اگرمسؤلین مربوط درزمینه توجه جدی نکنند دیگرامیدی برای آینده این آینده سازان، وجود نخواهد داشت.

گروپ رسانه یی اصلاح ،محبوب الله “حمیدی”