نويسنده: دكتور عبدالله بن علي الجعيثن
ترجمه: نقيب الله حميد.

انگيزه هاي كسالت و فتور

دعوت و فراخواني مردم به اسلام و ويرايش فكر و اخلاق فريضه ي است عليه امت اسلامي كه با جديت تمام و تكاپوي همه جانبه ، اين رسالت سنگين را پيش برند، اما امروز قشر جوان مسلمان درعرصه دعوت و گسترش ارزشهاي اسلامي دچار كسالت و فتور شده اند كه اين كسالت از عوامل زيرين ناشي شده است.
1. ضعف احساس مسئوليت در قبال ديگرسازي و اصلاح مردم و جامعه و يا عدم فهم در لزوم اين رسالت عليه ايشان.
2. باورمندي به اينكه دعوتگران در ميدان هستند و اين رسالت در حمل مي كند و نيازي براي فعاليت و تلاش ديگري وجود ندارد.
3. عشق و دلبستگي به دنيا و لذايذ سرانجام پذير آن.
4. احساس كمي و ناتواني در برابر زدودن جريان هاي فساد و فتنه و نا ممكن انگاشتن از بين رفتن آن كه اين عاملي مي شود براي گريز از ميدان اصلاحگري و گذاشتن مجال كار براي اقشار تبهگر.
5. برداشت نادرست بر اينكه مجال دعوت و اصلاح تنها منحصر برمنبر، كنفرانس هاست كه شخص جوان تصور مي كند كه چنين كار از توان من فراتراست كه اين برداشت نادرست از مجال و زمينه هاي دعوت، باعث گريز و انصراف وي از اداي اين رسالت مي شود.
6. برداشت اشتباه از مشكلات و صدماتي كه بعضاً دعوتگران در ميدان دعوت به آن رو به رو مي شوند، چون مسلمان به منظور نجات از آن به ميدان دعوت وارد نمي نمي گردد در حالي كه عدم پرداختن به دعوت در صورت داشتن توان، خود بزرگ ترين عامل صدمه ديدن است.
7. تقصير و كوتاهي برخي دعوتگران در توجيه و آماده سازي جوانان به فعاليت هاي دعوتي و عدم فراهم سازي مجال كار به پيمانه علم و توان، براي اين قشر.
8. غلط فهمي جوانان در اينكه مشكلات امروز در عرصه اخلاق، فكر،  عمل و… برخاسته از جهل و ناداني مردم نيست كه نيازي براي فعاليت در مجال تعليم و دعوت احساس گردد بل مردم معاند با حق اند و عمداً او با بصيرت تمام به ارتكاب جرايم و فساد دست مي يازند.
9. گرايش و تمايل بيشتر مردم به كسالت و تنبلي و پرداختن به تفريح و خوشگذراني.
10. اشتغال و گيرآمدن برخي به جدال و كشاكش روي قضايا و موضوعات فكري كه اين امر، آنان را از توجه و پرداختن به قضيه اصلاح امت در زمينه هاي اخلاق، عمل و شيوه هاي زندگي باز ميدارد.
11. توجه بيشتر برخي مردم به جستن و كشف  عيوب و كاستي هاي مردم و به ويژه جستجوي نواقص و كم كاري هاي دعوتگران و شيطان چنين عملي را به ايشان زيبا و حق جلوه ميدهد كه گمان مي برند اين هم به خاطر اصلاح امت بوده و عملي است دعوتي و اصلاحي.
12. برخي در پيگري جريانات و مطالعه واقعات غرق اند و چنين مي پندارند كه به تحقق اين كار براي امت خدمتي تقديم كرده اند.
13. عدم توازن و اعتدال در تعميل و بسررساندن و ظايف و مسؤوليت ها و ميخكوب شدن در يك بعدكار، و عدم توجه به ابعاد ديگرآن، همانند توجه به تربيت و تزكيه نفس و عدم اعتنا به تربيت ديگران، در حالي كه خودسازي و ديگرسازي حتي المقدور رسالت همه امت است.
14. عدم برانگيختن، واداشتن و تشويق مردم به دعوت.
15. شرط گذاري برخي جوانان در موقعيت ويژه يي پروژه دعوتي، كه در صورت عدم پذيرش شروط شان، مجال دعوت را ترك مي كنند.

راه هاي علاج:

1. برانگيختن حس مسؤوليت و شناسايي رسالت اسلامي جوانان در برابر دين و امت مسلمه اين رهكاري خواهد بود در بيداري جوانان متدين كه خود به منظور زدودن غبارهاي جهل و تداوي و معالجه امراض فكري و اخلاقي جامعه برخيزند.
2. شناخت واقعي دنيا و ناچيزبودن و سرانجام پذيربودن لذات آن، و اينكه دنيا در واقع كشتزار و ميدان فعاليت براي بهره گيري روز واپسين است و از جمله بذري كه اينجا كشت مي گردد و در آخرت ثمره آن چيده مي شود، همانا فعاليت هاي دعوتي و اصلاحي در جامعه است.
3. داشتن اعتماد كامل و يقين راسخ بر وعده خدا و نصرتش كه ياور راستكاران و دعوتگران مي گردد و باورمند بودن به اينكه روزي همه سازوبرگ و زر و زور دشمن فرجام پذير و هيچگاه و در هيچ مقطعي نمي تواند راه گسترش اسلام را مسدود نمايد.
4. شناخت گونه گون بودن راه هاي دعوتي و اصلاحي كه مي شود از آن جمله به اين راهكارها و زمينه ها اشاره كرد:
• دعوت فردي چه ذريعه مكتوب باشد و چه آنكه توسط وعظ زباني.
• گسيل و فرستادن كلمات موجز اما سودمند براي دوستان.
• نگاشتن مقالات و وجيزه ها در جرايد و مجلات.
• به نقد كشاندن و رد نبشته هاي مغرضان در جرايد و مجله ها و ديگر وسايل رسانه يي.
• سهم گرفتن در ميزگردها ونشست هاي راديوي و تلويزيوني در ارايه آگاهي هاي ديني.
• نوشتن داستانهاي هدفمند و سودمند.
• هسته گذاري و راه اندازي كانال تلويزيوني، هفته نامه، ماهنامه و پايگاه انترنتي و نشر برنامه ها و مقالات اسلامي توسط اين وسايل رسانه يي.
• توزيع و نشر نوارهاي سمعي سودمند، كتاب ها و رسايل هدفمند.
• نگاشتن و سرايش اشعار هدفمند در جهت اعزاز مسلمين و افشاي چهره دروغين دشمن.
• تأسيس پروژه هاي خيريه در داخل كشور و بيرون ازآن.
• سنجش راه ها و توجه بر قضايا جوانان و مشكلات آنان.
• تربيت و تزكيه جوانان از رهگذر تدوير حلقات قرآني و دروس اسلامي و تأسيس كتابخانه ها در مساجد و جاهاي ديگر.
• تقديم درس و طرح برنامه هاي دعوتي و اصلاحي و پيشكش راه ها و برنامه هاي سازنده براي پروژه هاي خيريه.
7- فهم اين موضوع كه مبتلاشدن دعوتگران به مشكلات در عرصه دعوت، امري است طبعي و سنتي است ديرينه و پيشينه كه همه رسولان الهي همواره به اين مشكل در ادوار مختلف و مقاطع گوناگون رو به رو بودند. همچنان ممكن است كه برخي از ميادين و زمينه هاي دعوتي باشد كه در آنجا مشكلي براي دعوتگران وجود نداشته باشد كار در آن عرصه در زمره فعاليت هاي دعوتي به حساب مي رود.
8- خوش بين بودن و اميد داشتن به پيروزي و دستيابي نتيجه مثبت در فعاليت هاي دعوتي و مشكلات نبايد ابزاري نوميدي قرار قرارگيرد.
9- پي بردن به اين مسأله كه همه مردم شناخت و آگاهي درست به دين ندارند و ضرورت مبرم وجود دارد كه به ايشان خدمت شود و دين براي شان رسانده شود.
10- جديت و بذل همت بيشتر در دوران جواني به خاطر گسترش ارزشهاي اسلامي و اصلاح جامعه و كنار زدن تنبلي و كسالت.
11- پرهيز از جدل و كشاكش چون اين امر نه اينكه راه اصلاحگري راباز مي كند بل از يكسو راه دعوت و اصلاح را مسدود مي سازد و از سوي ديگر قساوت قلبي را به ميان مي آورد و روي هم، موجب گريز مردم از پيرامون دعوتگر مي شود.
12- و به اين هم پي برد كه جستجوي عيوب و كاستي هاي مردم از اخلاق نكوهيده مي باشد، دعوتگر بيشترين تلاشش ترميم و ويرايش آن اخلاق نكوهيده باشد.
13- متيقن بودن بر اينكه تنها كشف حقايق و پيگري جريانات هدف دعوتگر نبوده بل وسيله است براي آنكه با شناخت آن، در جهت ترميم و اصلاحش پرداخته شود.
14- توازن فعاليت هاي اسلامي را در نظرگرفت، اشتغال و پرداختن به يك بعد‌ مانع توجه به بعد ديگرش نشود، و تركيز به يك بخشي وسيله سطحي انگاشتن سنجش ديگري نگردد.
15- برانگيختن و واشتن افرادي اين عرصه را ترك كرده اند و تشويق و ترغيب، مساعدت و ياوري كساني كه در نيمه راه اين عرصه مي باشند، تا شود اينها با جديت در رساندن پيام الهي فعال شوند.
16- در راه دعوت بايد مخلص بود و نيت را از آلودگي ها پاك ساخت چون اخلاص در دعوت، از يكسو وسيله جلب پاداش الهي و از سويي، ابزارسودبخشيد ن دعوت براي مردم است.
17- درك و فهم اينكه بر فعاليت ها و كاركردهاي دعوتي دعوتگران خداوند اجر ميدهد و اوتعالي به اثر اين كار، انسانها را به راه رستگاري هدايت مي فرمايد و از شقاوت و بدبختي ها مي  رهد.