آيا تمدن غرب با اسلام قابل مقايسه است؟
… از اين نظر، دين اسلام در ميان ساير اديان، ممتاز است كه به عبادات و فرايض اهميت خاصي قايل شده و قواعد و ضوابط مخصوص و معيني را در باره آن بيان داشته است …
مفهوم خاص طهارت و عفت در اسلام
از ديدگاه اسلام طهارت مترادف نظافت نيست، همچنانكه تنها اجتناب از جنايات اخلاقي را «عفت» نمي گويند. بلكه اين دو واژه (طهارت و عفت) داراي مفهومي عميق تر و گسترده تر هستند.
به همين دليل، دين اسلام اصلاً با تمدن غربي سازش نمي پذيرد. تمدني كه تحت شرايط و عوامل مخصوص تاريخي به وجود آمده و در محيطي رشد نموده كه ماديگرايي و دشمني با مذاهب و اخلاق مدتها بر آن حكمفرما بوده است.
دكتور اقبال كه خودش از خبرگان تاريخ و تمدن غرب است در جمله كوتاهي همين واقعيت را خاطر نشان ساخته و مي گويد:
«روح اين تمدن از عفت و طهارت فاصله دارد».
در تمدن اسلامي، نظام عبادات كلاً با طهارت بستگي دارند، اما هدف نهايي تمدن غرب نظافت است و بس.
تمدن اسلامي به عفت نگاه و قلب، و عفت افكار و انديشه فرا مي خواند. اما تمدن غربي فقط از نظر قانون و عرف محيط به اينگونه امور ارزش مي دهد، ولي اگر جو عمومي يا طرف مقابل به كاري اجازه بدهد، زشتي آن كار از بين مي رود، و بعد از آن، منافي عزت و عفت تلقي نمي گردد. (بالاخره قانون، تسليم محيط و عرف مي گردد).
حجاب در تمدن اسلام و غرب
تمدن اسلامي، اختلاط آزدانه مرد و زن را رد مي كند و آن را خطر بزرگي براي جامعه و منبع فساد اخلاقي و مسبب از هم گسيختگي نظام خانواده قرار مي دهد. در صورتي كه مدن غربي، آن را يك نياز بشري و يك ضرورت بديهي مي پندارد. علاوه بر اين، تفاوتهاي اساسي و اصولي ديدگاه تمدن اسلامي در باره عكس و تصوير و سگ و استعمال طلا و نقره و ابريشم براي مردان، كاملاً از ديدگاه تمدن غرب مختلف است.
دين اسلام، عكس و تصوير را مورد تأييد قرار نمي دهد و شارع اسلام، تنفر و انزجار خود را در باره آن بيان داشته است.
در حديث صحيح آمده است كه: هر خانه اي كه در آن تصوير و سگ و مجسمه موجود باشد، فرشتگان وارد آن نمي شوند.
اما در تمدن غربي ، تصوير و عكس جزء لاينفك تمدن شده، به طوري كه حتي برداشتن لقمه هم بدون عكس و تصوير مشكل است! متأسفانه بر اثر تقليد غربيها در كشورهاي اسلامي نيز فتنه تصوير كشي در اوج خود است و مفاسد آن، هر كجا ملموس و مشاهد است.
جلب توجه اينجاست كه اين نوع مشكلات، تنها براي كساني نيست كه به طور مستقل مي خواهند تمدن غرب را در آغوش بگيرند و روشن زندگي قرار دهند. بلكه هر فردي ولو اينكه مدت كوتاهي را در محيط تمدن غرب بگذراند، اين مشكلات را حس مي كند.
نصيحت
نتيجه فاصله گرفتن از تمدن اسلامي
آن وقت است كه هرج و مرج اخلاقي بروز نموده، نظام خانواده از هم خواهد پاشيد و امت اسلامي مانند جوامع غربي كه در آن، اين بيماريها به اوج خود رسيده، دچار جذام اخلاقي خواهد گشت.
متأسفانه امروزه بسياري از كشورهاي اسلامي به تقليد كوركورانه از غربيها، روش زندگي آنان را اختيار نموده اند كه آثار اسفبار آن ملموس و روشن است.
ابو الحسن علي ندوي رحمه الله رئيس سابق مركز مطالعات و تحقيقات پوهنتون آكسفورد و دانشمند برجسته جهان اسلام بود.