آيا اسلام درمورد مهر اندازه خاصي تعيين كرده است؟

 پرسش:

 آيا در در مهر اندازه خاصي وجود دارد، لطف نموده در اين زمينه برايم توضيح فرماييد؟

پاسخ:

مهر حد نهايي ندارد و شرعيت در اين مورد حرفي نگفته، بل به اختيار و رضائيت طرفين قرار داده است.روزي حضرت عمر بن خطاب رضي الله عنه در خطاب به مردم گفت: که در مهر جانب افراط و زيادت را نگيريد، زني از قريش براي وي گفت: اين حق تو نيست اي عمر، اگر چنين مي بود چرا خداوند گفته است: وآتيتم احداهن قنطارا فلاتأخذوا منه شيئا. (سوره نساء آيه 2)

حضرت عمر رضي الله عنه فرمود: امرأة اصابت، ورجل اخطأ، يعني زن به صواب رسيد و مرد به اشتباه رفت. وفرمود: فمن شاء ان يعطي من ماله مااحب. پس کسي مي خواهد اينکه دهد از آنچه دوست دارد، اختيار دارد.

لکن تخفيف در مهر و عدم افراط در آن سنت است، رسول الله صلي الله عليه وسلم مي فرمايند: ان اعظم النکاح برکة ايسره مؤونة. يعني نکاحي که برکت بيشتر داشته باشد همان است که درآن مشقت و زحمت کم ترباشد.

و تخفيف در مهر از بسا فوايد و نتايج خجسته برخوردار است که ازآن جمله مي توان سهولت در امر ازدواج و نکاح را ياد کرد که اين امر، راه ورود مفاسد اخلاقي را در جامعه مسدود مي سازد وبراي جوانان تسهيلات را ببار مي آورد تا غرايز خود را از طريق مشروع اطفا نمايند.اقل مقدار و کم اندازه مهربه نزد احناف ده درهم است و ازآن کم بايد نباشد. دلايل احناف دراين مورد: دليل بر تقويت اين نظر اين حديث مبارک است که رسول الله صلي الله عليه وسلم مي فرمايد: لامهر اقل من عشرة دراهم. يعني هيچ مهري کمتر از ده درهم نيست.

امام مالک رحمه الله اقل مهر را سه درهم ذکر مي کند و امام شافعي رحمه الله و احمدبن حنبل رحمه الله مي فرمايند که حداقل مهر مشخص و محدود به يک اندازه خاصي نيست بلکه مثل اکثرمهر، اين هم به راي و رضائيت دو طرف نکاح وابسته است.

دلايل اينها: اين دوامام رحمهمالله نيز دليل ازاين آيه مبارکه مي گيرند که خداوند مي فرمايد: و احل لکم ماوراء ذلکم ان تبتغوا باموالکم. (سوره نساء آيه 24) يعني حلال شده براي شما اينكه غير از محارم را در برابر مال هاي تان طلب نماييد.دراين جا مطلق اموال آمده است و حدي مشخص براي اقل و اکثر ان ذکرنشده است.

و همچنان حديثي آمده است: التمس و لو خاتما من حديد. يعني به طلب نکاح برو ولو که با دادن يک انگشتري از آهن باشد.اين هم دلالت دارد که به هرآنچه که نام مال برآن اطلاق مي گردد، دادن آن به عنوان مهر جايز است.يا مي فرمايد: که مهر حق زن است، خداوند به خاطر اعزاز مکنت و شأن زنان، اين را براي شان وضع نموده است، پس تقدير آن به رضايت هردو طرف است.

منبــــع:1

– الفقه الاسلامي و ادلته2

– نيل الاوطار3

– الاحوال الاشخصيه

نقيب الله حميد مسئول