16 روش علمی برای مطالعه بهتر

• چگونگی مطالعه:
این که گذاشتن وقت برای مطالعه یک نیاز و ضرورت است برهمه ما معلوم است، چانس با آن محصلین یاری خواهد کرد که شب و روز مطالعه می کنند، و در هر امتحانی این را می آموزند که چگونه مطالعه نتیجه بخش داشته باشند، نه مطالعه سخت و وقت گیر، با آنکه برای مطالعه هر موضوع و رشته روش ها و قواعد علیحده ای را باید جست، اما خوش بختانه دانشمندان راه های کلی هنر مطالعه، و مطالعه فعال و نتیجه بخش را یافته اند.

• خنثی سازی منحنی فراموشی
دانشمندان در پی توضیح این پدیده منحصر به فرد روانشناسی از سال 1885 حتی تا امروز اند که چرا در نهایت نکات مطالعه که مهم اند، فقط برای یک روز در ذهن انسان می ماند؟

اما روش جدید این است اگر 24 ساعت بعد از شنیدن لکچر استاد، شما یک مروری به یاداشت ها و متون اصلی موضوع داشته باشید، یادگیری مطالب را به 80 درصد بالا برده اید، با این کار انعام شما این خواهد بود که برای عدم فراموش کردن درس یک هفته بعد، فقط پنج دقیقه وقت برای مرور نکات کلیدی و برجسته آن بگذارید، مطمیناً میزان بهره برداری از مطالعه را به صد درصد می رسانید، بصورت عموم روانشناسان با این نکته موافق هستند که مطالعه وقفه یی به مراتب بهتر از مطالعه شتاب زده است.

متخصصین به این باورند که مطالعه دروس در روز های درسی که با امتحانات فاصله دارد بهتر و مفیدتر است نسبت به مطالعه شتاب زده در روزهای امتحان، به این معنی که اگر شما روز دوشنبه درسی را خواندید، و امتحان آن دوشنبه آینده بود، برنامه مطالعه شما باید فردا “سه شنبه” آغاز شود.

• زمانی که خسته بودید مطالعه کنید، و بعد سراغ بستر خواب بروید
شاید در ظاهر این نظریه جنون آمیز بنظر برسد، اما در عقب آن برخی از دانشمندان حضور دارند. مطالعه در حال خستگی و بعد مراجعه به بستر در واقع سبب می شود که اعصاب شما در جریان استراحت آمادگی و توان بیشتر را گرفته و با قدرت جدید بیدار شود، حتی اصطلاحی برای آن وجود دارد که آنرا آموزش در حال خواب می گویند. درحالیکه شما خواب هستید می آموزید، در حقیقت حافظه شما در حالیکه آمادگی دوباره را می گیرد، آنچه را که خواندید طبقه بندی می کند، به این معنی که اگر شما قبل از خواب مطالعه نمایید، مغز شما به کار افتیده و حتی در خواب می آموزید.

• فعالانه بخاطر بیاورید
این روش بحث بر انگیز ضمن مقاله ی در سال 2009 به عنوان روش هوشمندانه مطرح گردید، زمانیکه یک پروفیسور روانشناسی بنام لیوس در دانشگاه واشنگتن نوشته ای را در رابطه باعلم روانشناسی نشر نمود و ضمن آن به دانش آموزانی که روش مطالعه آنها فقط “خواندن و خواندن” است، تلقین کرد که گویا همه چیز را میدانند چون همه چیز بگونه درست در کتاب و در مقابل شان قرار دارد” ولی از خود نمی پرسند که آنچه را خوانده اند حفظ دارند یا نه؟ بنابراین پشنهاد پروفیسور لیوس به این طبقه این بود که از یاد آوری فعالانه استفاده کنند، به این معنی که بعد از مطالعه، کتاب را بسته و آنچه را خوانده اند، تا آنجا که می توانید نزد خود بازگو نمایند، این تمرین سبب می شود تا مطالب به حافظه دراز مدت شما انتقال یابد.

• از کتب و اوراق چاپ شده استفاده کنید
لب تاپ، تبلیت وسایر تسهیلات جدید، ممد خوبی برای مطالعه اند اما تحقیقات نشان داده است که مطالعه در کتاب های چاپ شده هنوز هم جایگاهی ویژه یی دارد، به ویژه زمانیکه چگونگی موثریت درس خواندن در دانشگاه مورد بحث می باشد. با آنکه این وسایل از سهولت های تخنیکی نظیر کلیک، پیمایش سریع در صفحات و … برخودار است اما بیشتر از 90% دانشجویان، ترجیح می دهند تا هارد کاپی (نسخه چاپ شده) مواد درسی شان را مطالعه کنند. همچنان روانشناس دیگری در دانشگاه لستر انگلستان می گوید : تجربه نشان داده است که مطالعه از روی صفحه وسایل الکترونیکی نیازمند تکرار بیشتر است، در حالیکه افرادی که موضوعات درسی شان را چاپ شده مطالعه می نمایند نیاز به تکرار کمتر دارند.

• از سیستم لیتنر (Leitner) استفاده نمایید
اگر روش فلش کارت روش نمونه و شناخته شده ترین روش برای محصلین دانشگاه باشد، اما “سیستم لیتنر” یک سیستم پیشرفته فلش کارت در روش های مطالعه است، لیتنر از نام دانشمند جرمنی در علوم ساینسی “سبستین لیتنر” گرفته شده است کسی که این روش را برای تکرار دروس شاگردان که کمتر دروس به ذهن شان می ماند، استفاده می نمود.

کار با این سیستم اینگونه است که شما کارت های را که جواب صیح به آن دادید در بکس شماره دو انتقال می دهید، و به ترتیب دوباره کارت ها را از بکس شماره دو بیرون آورده و در صورت جواب صحیح دادید به بکس شماره 3 انتقال می دهید، هرگاهی پاسخ درست به آن نداشتید، آن کارت را دوباره به بکس نخست (شماره “1” ) بر می گردانید، و به این ترتیب شما مجبور می شوید که برای پیدا نمودن پاسخ درست به کتاب مراجعه کنید، و تکرار آن سبب یادگیری می شود. ( فراگیری این روش نیاز مند معلومات و تمرینات بیشتر است.) مترجم.

• هرگز فراتر از توان مطالب را حفظ نکنید
زمانیکه شما می بینید همه فلش کارت ها را بدون اندک اشتباه درست جواب دادید و احساس رضایت بخش دارید، و تمایل دارید تمرینات را ادامه داده و به دروس جدید بپردازید، چنانچه که از قدیم ها گفته اند که اگر نتیجه مطالعه کوتاه خوب باشد، مطالعه طولانی بهتر خواهد بود، با آنکه این نظریه در یک نگاه درست به نظر می رسد اما تحقیقات در دانشگاهای” جنوب فلوریدا” و “یو سی سن دیاگو” نشان می دهد که بعد از اینکه شما درسی را آموختید یک مطالعه جدید هر چند کوتاه سبب کندکاری مغز می شود، این بهتر است که بعد از هر مطالعه یی وقفه داشته و بعد به دروس جدید مراجعه کنید.

• چند کار هم زمان را توقف دهید
غیر ممکن است که دو پرنده را با یک تیر شکار کرد، در حالیکه شما مصروف مطالعه هستید و در عین زمان پیام های دوستان تا را دریافت و پاسخ می دهید، در حقیقت شما حواس پرتی خطرناک را به خود راه می دهید، تحقیقی زیر نام “بالنوبه” نشان می دهد که انجام چند کار همزمان با مطالعه تأثیر بدی بالای نمره شما دارد، تحقیقات در دانشگاه های دیگر نیز این موضوع را تأیید نموده و آنرا ضایع وقت میدانند.

• آرامش داشته باشید
اگر دلیل خاص ندارید، برنامه مطالعه تان را الی روز های امتحان معطل قرار ندهید، تحقیقات نشان داده است که اضطراب مانع شدید یادگیری می شود،محقق” یو س اروین” دریافته است که اضطراب هر چند مختصر و برای چند ساعت، سبب ترشح هورمون “کورتیکوتروپین” در داخل بدن شده و این هورمون سبب اختلال یادگیری و به حافظه سپاری می شود، وقفه کوتاه و کشیدن نفس های عمیق می تواند، میزان این اضطراب را کم کند.

• همیشه تمرینات و سوالات دروس تان را حل کنید
بیشتر شاگردان که با امتحانات صنفی و تمرینات پایان فصل آشنا هستند، کمتر تحت فشار قرار می گیرند. برای مربیان نیز توصیه می گردد، امتحانات و تمرینات صنفی را بیشتر کنند، تا دانشجویان با شیوه حل سوالات و اخذ امتحان استاد آشنا شوند، یک مطالعه در مجله علمی نشان می دهد که دانشجویان که بعد از درس خواندن تمرینات را حل می کنند، یک هفته بعد از درس 50% بیشتر از سایر محصلین دروس را بخاطر دارند، بی فایده نخواهد بود تا در اخیر هر مطالعه امتحان از خود بگیرد.

• ارتباط برقرار کنید
شاید شگفت زده شوید اگر بدانید که چرا بعضی ها با آنکه خیلی درس می خوانند، نمره کم می آورند؟ بیشتر متخصصین به این نظر اند که تفاوت زود آموزان و دیر آموزان در شیوه مطالعه است، بجایی حفظ پشت هم مطالب رابطه میان آنها را بیابید، و یا هم رابطه آنها را برقرار کنید، شیوه برقراری ارتباط میان متون دروس تان بر می گردد به روش مطالعه شما و به این ترتیب فشرده مطالب را در جای مثلاً پارچه کاغذ و یا کنار تخته سفید قرار دهید تا بتوانید به زود ترین فرصت دوباره مراجعه کنید و ارتباط میان مطالب گذشته و جدید را بیابید.

• در مورد تصورات تان فکر کنید
این را از شما می خواهیم تا چکیده در مورد روش تجربه شده مطالعه، تحت نام فراشناخت (metacognition) یا “در مورد اندیشه و فکر تان فکر کنید” را جستجو کنید و بخوانید. برای فهمیدن این روش کمی به مطالعه نیاز است، تحقیقات زیادی کارایی این روش را تأیید می کند، کوتاه اینکه شما می توانید تصور کنید که این روش براساس آگاهی از سطح علمی خودتان است، شاگردان نیاز دارند که همیشه ارزیابی از خود داشته باشند تا درحالیکه از سطح توانایی خود آگاهی دارند، با اشتیاق و احساس بیشتر فعالانه درس بخوانند.

• چشم انداز خود را تغییر دهید
شاید بی مانند باشند اگر کسانیکه می توانند عادات گذشته را که در روش مطالعه خوددارند، ترک و عادات جدید را جایگزین آن نمایند، تغییر چشم انداز، تأثیر جدی بر آموزش شما خواهد داشت “شما باید بپذیرید که احتمالاً اشتباه می روید”. روانشناسان به این نظر اند که اندک ترین تغییر در روش مطالعه سبب تمرکز بیشتر شما خواهد شد مانند، تغییر اطاق و مطالعه در فضای باز.

• روش قدیمی تان را فراموش کنید
نه تنها وفا داری شما به یک روش مطالعه، بلکه انتظارات شما از مطالعه نیز همواره مورد بحث محقیقین و متخصصین بوده است، بعضی ها هنوز هم فکر نمی کنند که آیا روش های مطالعه هم وجود دارد. خلاصه حرف ما در اینجا اینست که با جود تلاش های زیاد دانشمندان در این رابطه ، تقریباً هیچ مدرکی وجود ندارد که یک شیوه مطالعه را برای شما پشنهاد کنند، هدف این است که به خود فشار نیاوریدتا موضوع و رشته مورد مطالعه تان را در یک قالب و روش مطالعه تنظیم کنید. “روش های مختلف را برحسب سهولت و نیاز استفاده نمایید”.

• نخست ورزش
علوم صحی، متخصیصن ورزشی و روانشناسان، همه بر فواید ورزش و تمرینات صبح گاهی متفق اند، مطالعات نشان داده است که تمرینات کوتاه سبب می شود تا اکیسجن و مواد مورد ضرورت مغز بیشتر از پیش به مغز پمپ گردیده وتوان به حافظه سپاری بالا برود. داکتر “داگلاس ب. مک کیگ” از مرکز پزشکی دانشگاه ایندیانا می گوید یک تمرین کوتاه می تواند، مغز شما را آماده برای یادگیری معلومات جدید نماید.

• کتابچه یاداشت فاینمن را بیازمایید
یک بیوگرافی در سال 1993 بوسیله جامیس گلیک نوشته شد که مربوط به فزیک دان مشهور “روبرت فاینمن” بود، در آن روش مهم مطالعه فاینمن را که بخاطر یادگیری خود ایجاد کرده بود معرفی کرد. فاینمن در عقب کتابچه “جدید” خود می نوشت، “کتابچه یاداشت موضوعات که در موردش نمی دانم” در آن نظریه های مخالف و موافق یک قضیه را نشان دهی می کرد تا موضوع پیچده را تجزیه و درک کند. متخصصین می گویند که با ساده سازی و تجزیه و تحلیل مطالب به اجزای آن ما می توانیم دروس را بهتر بفهمیم. برای استفاده از این میتود و اینکه چگونه در دانشگاه فعالانه درس بخوانیم نخست باید تشخیص دهیم که چه را مطالعه می کنیم، سپس آنرا چنان تجزیه کنیم که گویا شما نو آموز هفت ساله هستید، میتود فاینمن روش ایده آل است.

• و آخر اینکه نقش معلم را بخود بگیرید
تحقیقات نشان داده است که شاگردانیکه به این منظور مطالعه می نمایند تا آنرا به دیگران تشریح نمایند از حافظه خوبی برخوردارند. زمانیکه شما فکر می کنید، چگونه بیاموزید تا دوباره آنرا بند به بند شرح دهید سبب می شود فعالانه مطالعه نمایید.” و روش های مختلف را امتحان کنید”

ترجمه: محمد مصطفی نوید