غږيزه کره
دپښتو او ټولو افغاني ژبو لپاره يوه يوازېنۍ کره منل شوې او کارول شوې نړيواله ابېڅې (Int.alphabet)
کومه غږيزه يا فونيميکي ابيڅې (الفبې) چې ختيځپوهانو له يوې پېړۍ راهيسې د پښتو لپاره ټاکلې او د افغا نستان د ژبپوهنې اتلس په لړ کې د پښتو پارسي او نورو افغاني ژبو لپاره کارول شوې، پر۱۳۵۳ ل. ليکوال پر پښتو ټولنه منلې وه، خو د کوم تش په نامه ژبپوه په لاسوهنه يې له شپږ دېرشو څخه شپږ څلوېښتو ته رسولې او په سيندونو(قاموسونو)کې پر کار اچولې ده، نو زموږ له معياري لارښود سره هيڅ سمون نه خوري او په کار ده، پر همغه آر بڼه په پام کې ونيول شي.
په دغه ترڅ کې دوه (ښṣ– ږẓ) سېمبوله تش په کندهاري گړدود اړه لري چې پروړاندې يې زموږ اروپايي پښتواستادانو د منځنۍ پښتو (ښx̌ – ږ ğ ) کره بللي دي.
د ٌ زيارٌ په نامه رغولی فونټ يې د (قاموسونه آنلاين) د نوښتگر گران احمدولياڅکزي څخه غوښتلای شئ!
غږيزه ابېڅې (فونيميك الفبيټ)
|
فونيميك
|
عادي
|
نوم
|
فونيميك
|
عادي
|
نوم
|
|
a
|
فتحه(َ)
|
زوَر يافتحه
|
l
|
ل
|
لې
|
|
ā
|
الف
|
الف
|
m
|
م
|
مې
|
|
b
|
ب
|
بې
|
n
|
ن
|
نې
|
|
c
|
څ
|
څې
|
ņ
|
ڼ
|
ڼې
|
|
č
|
چ
|
چې
|
o
|
و
|
اوږد(و)
|
|
d
|
د
|
دې
|
p
|
پ
|
پې
|
|
̣ḍ(ð )
|
ډ
|
ډې
|
r
|
ر
|
رې
|
|
e
|
ې
|
اوږده(ې)
|
ž
ğ (ẓ)
|
ژ
ږ
|
ژې
ږې
|
2 / 3
|
Ə
|
–
|
زوركى
|
s
|
س
|
سې
|
|
g
|
گ
|
گې
|
š
|
ش
|
شې
|
|
γ
|
غ
|
غې
|
x̌
(ṣ)
|
ښ
|
ښې
|
|
h
|
هـ
|
هې
|
t
|
ت
|
تې
|
|
i
|
ي
|
لنډه ي
|
ṭ
|
ټ
|
ټې
|
|
j
|
ځ
|
ځې
|
u
|
و
|
لنډ (و)
|
|
ǰ(ĵ)
|
ج
|
جې
|
w
|
و
|
بېواكه (و)
|
|
k
|
ك
|
كې
|
x
|
خ
|
خې
|
|
y
|
ى
|
بېواکه
(هې)
|
|||
|
z
|
ز
|
زې
|
ay
|
ى
|
زورواله (ى)
|
|
ğ
|
ږ
|
ږې
|
Əy
|
ى
|
زوركې والا (ۍ)
|
خجنښه(-َ): چې د واوېلي تورو پر سر اچول کېږي، لکه (á).
د عربي ځانگړي توريو(ح،ذ، ص،ض، ط،ظ، ع، ف،ق) کارول يوازې په قرآن او حديث کې اړين دي چې سيمبولونه يې بياهم له ښاغلي اڅکزي راخپلولای شئ!
اکسفورډ۲۷ نوېمبر۱۶
/پوهاند دوکتور مجاور زيار
