پر تا نيوکه ستا د ارزښت په تناسب ده
حسد خو ډير پخوانی مرض دی، کله چې پر يو انسان د الله تعالی له لوري څه لورينه وشي، او ځانګړي استعدادونه ورکړل شي نو ارومرو به داسې خلک راپيدا کيږي چې خوند به نه ورکوي او پرې خفه شي، په داخل کې به پټ په قهر او غوسه کې خوټيږي، ژوند به يې هسې تريخ شي او تر هغې به آرام نه نيسي چې دغه نعمت له هغه بل شخص نه لرې نشي.
هوښياران وايي: بدرنګه انسان د نورو په ښکلا ځان ننګوي، غبي انسان د نورو په ذکاوت کې پر ځان تيری ګڼي، او ناکام انسان د نورو په کاميابۍ کې د ځان سپکه ګڼي، بس دا د الله تعالی مخلوقات دي.
د دغو ناروغيو درمل په څه کې دی؟
په دې پوه شه چې پر تا نيوکه ستا ارزښت درښيي، ديل کارنګي وايی: ( ډيری خلک داسې دي چې خپل د زړه بړاس په دې وباسي چې پر يو داسې شخص تهمت ولګوي چې له ده نه په ثقافت، منزلت او يا بريا کې لوړ وي.
نو د خلکو نيوکې هيڅکله دکار او زيار مانع مه ګرځوه، څومره چې کار کوې او ارزښت دې لوړيږي، هومره به درباندې نيوکې زياتيږي.
دا قانون په افرادو هم تطبيقيږي او په ډلو او جريانونو هم.
هغه خلک چې ډير حساس دي، د خلکو په ستاينه الوزي او په نيوکه يې په غارونو ننوزي، داسې خلک بايد د وهم له دغو دامونو ځان راوباسي، نه بايد د چا په ستاينه غره شي، او نه هم د چا په نيوکه وډار شي.
تر ټولو مهمه د انسان لپاره دا ده چې په خپله د ځان سره حساب وکړي، ( حاسبوا انفسکم قبل ان تحاسبوا وزنوا اعمالکم قبل ان توزن عليکم)
رسول الله صلی الله عليه وسلم فرمايي: ( هوښيار هغه دی چې د خپل ځان سره حساب وکړي او له مرګ نه وروسته حالت لپاره کار وکړي، او عاجز او بې وسه هغه دی چې د خپلو خواهشاتو پيرو شي او بې ځايه هيله مندي ولري.)
هو که چيرې له خپل ماضي نه درس اخلې ، بلکې د ټول ژوند نه ګټه پورته کوې، نو خپل ټول احوال له ځانه سره ثبت کړه او وخت تربله ورته مراجعه وکړه، په داسې يو کتاب کې يې ثبت کړه چې وړه او لويه دې وليکي، ابن المقفع ډير ښه وايي: ( د خپلو اعمالو د محاسبې لپاره داسې دفتر واچوه چې په ښې پاڼه کې نيکۍ او په کيڼه خوا کې بدۍ ليکې).
له قافلې میاشتنۍ مجلې نه په مننې
