مواقف حسن النباء درسی برای شاگردانش

در مذاکرات امام حسن البناء فقرۀ تحت عنوان «مواقف اخوان المسلمین در برابر دیگران» وجود دارد. درین فقره می نویسد:

برادر مسلمان باید هدف و غایت خود را به صورت درست و کامل شناخته و آنرا یگانه مقیاس و معیاری برای تعامل با دیگران قرار دهد

هر برنامه و راهکاری که اسلام را تأیید نکرده و بر اصول عامۀ اسلام متکی نباشد منتج به پیروزی نمی گردد.

هر سازمان و تجمعی که با عمل خود یک جانب از کار اخوان را احتواء می کند برادر مسلمان باید آنرا در همان جانب آنرا مورد تأیید قرار دهد.

زمانیکه اخوان المسلمین میخواهد سازمان و تشکلی را مورد تأیید قرار دهد باید در مورد آن کاملاً مطمئن گردد که برنامه های هیئت مذکور با اهداف و غایات اخوان در تصادم واقع نگردیده است.

سازمانها و ارگانها نافع را که نقاط مشترکی با ما داشته و در بخش کارهای با ما شریک میباشد، باید بسوی اهداف خود توجیه کرده و در پی تقویت آن باشیم و نه تضعیف آن .

اخوان المسلمین هر مفکوره ای را که توحید تلاشها و کوششهای مسلمانان را در پی داشته باشد، در هر نقطه استقبال نموده و مفکورۀ «جامعۀ متحد ملل مسلمان » را بمثابۀ نشانه های بیداری شرقی تأیید می کند.

اخوان المسلمین با همه سازمان های اسلامی از در اخلاص پیش آمد نموده و با تمام وسایل دست داشته می کوشد تابین آنها نزدیکی ایجاد شود. و معتقد است که محبت بین مسلمانان بهترین اساس بیداری و همزیستی می باشد. اخوان با همه سازمانهای که تصویر نادرست و مشوهی از اسلام ارائه میدارند، مانند قادیانی وبهائی و غیره دشمنی خود را اعلان میدارد.

این فقرات با وجود اینکه خیلی کوتاه است، بزرگترین مبادی را اساسگذاری می کند. و لازم است تا توقف کوتاهی روی هر کدام آنها داشته باشیم:

بر برادر مسلمان لازم است که با اهداف و غایت خود معرفت کامل داشته و آنرا مقیاس واحد بین خود و مردم قرار دهد. این نکته چنین افاده می کند که بر ما لازم است افرادی بسازیم که هر چیز را به میزان اسلام بسنجد. و در روشنی آن عمل نماید. هر نوع نارسی و ناکامی درین رابطه همۀ موازین پیروزی را منعدم می سازد .
هر برنامۀ ایکه اسلام را تأیید نمی کند و بر اصول عام آن متکی نباشد منتج به پیروزی نمی شود.

این موقف عام حرکت اسلامی میباشد و هیچ نوع تنازل و گذشت نباید از آن صورت گیرد. توضیح اینکه هر نظامی که بر اصول غیر اسلام متکی بوده و با اسلام به محاربه برخیزد و تطبیق اسلام را بعهده نگیرد، جز خسران و زیان را نباید انتظار داشته باشد، هر چند که دعواهای بلند بالایی نموده و ظاهر فریبنده داشته باشد. چنانچه تجارب سیکولاریزم را دیدیم که جز ویرانی اقتصادی، سیاسی و ضعف عسکری هیچ دست آورد دیگری نداشته است. لذا ناممکن است که اخوان نظام های غیر اسلامی با دید احترام و تقدیر بنگرد و به این تصور باشد که ممکن است چنین دولتها پیروزی و مؤفقیتی را در پی داشته باشد.

هر سازمان و تجمعی که با عمل خود یک جانب از کار اخوان را احتواء می کند برادر مسلمان باید آنرا در همان جانب آنرا مورد تأیید قرار دهد.:

زمانیکه اخوان المسلمین میخواهد سازمان و تشکلی را مورد تأیید قرار دهد باید در مورد آن کاملاً مطمئن گردد که هیئت مذکور با اهداف و غایات اخوان در تصادم واقع نگردیده است

این دو نکته ( سوم و چهارم ) استراتیژی ما را در برابر سازمان ها و هیئت ها تمثیل می نماید. به این معنی که :

در ساحۀ عملی، سازمانهایی وجود دارد که با ما می جنگند، در برابر این سازمانها برخورد بالمثل نموده و جواب مناسب در برابر شان ارائه می کنیم . و با سازمانهای که از در رقابت و مقابله با ما برخورد میکند، از عفو و گذشت کار بگیریم.
اما سازمانها و جهت هایی که یک جزء اهداف ما را تحقق میبخشند، زمانیکه مطمئن شدیم که با اهداف ما مخالفت ندارند، در همین بخش کار او را تأیید می کنیم.

بر سبیل مثال در ساحۀ عمل اسلامی شیوخ گوناگونی وجود دارد که به کار تربیتی مصروف هستند. و علماء و استاذانی وجود دارد که به تدریس علوم مصروفند، اینها هر کدام با عمل خود بخشی از اهداف ما را تحقق می بخشند این گونه افراد اگر اهداف و غایات ما را مورد انکار قرار میدهند، از سوی ما مورد تأیید نبوده و برادران خود را نزد آنها

نمی فرستیم. اما اگر مطمئن شدیم که آنها با اهداف و غایات ما مخالفت ندارند، در آنصورت از پیشتبانی ما برخوردار نبوده و در همین ناحیه مورد تأیید می باشند. همین مثال در مورد همه سازمانها و جهت ها قابل تطبیق می باشد.

این مبدأ عام جزء بزرگی از استراتیژی ما را تشکیل میدهد. توضیح اینکه هر هیئت و تجمعی که مفید بوده و یک جزء از اهداف محلی یا جهانی ما را تحقق می بخشید و در نهایت امر با اهداف و غایات ما در مخالفت قرار نداشت، به تقویت آن می پردازیم مثلاً جماعت دعوت و تبلیغ در سطح منطقه و جهان مصروف خدمت به اسلام است . اینگونه جماعت مورد تأیید و تقویت ما قرار می گیرد و میتوانیم بخش بزرگی از افراد خود را بفرستیم تا در صفوف آنها بحیث افراد کار کند. به این شرط که در اثنای عمل به تمام شرایطی التزام داشته باشند که اولیای امور خواهان رعایت آن می باشند.

اخوان از همۀ آن تلاشهای استقبال می کند که به هدف توحید صفوف و مساعی مسلمانان در اطراف زمین براه انداخته می شود. و مفکوره جامعه ملل مسلمان را مورد تأیید قرار میدهد.

این قاعده اساس مهمی از مبانی فکری اخوان را بیان می کند. و هر قدمی را که در راه وحدت مسلمانان و ایجاد نزدیکی بین آنها صورت می گیرد، تأیید نموده و از آن استقبال می کند. مگر اینکه از نوع «مسجد ضرار» باشد.

اخوان المسلمون با اخلاص کامل از هیئت ها و تجمعات اسلامی استقبال نمود و می کوشد و با هر وسیله ممکن بین آنها نزدیکی ایجاد نماید و محبت بین مسلمانان را بهترین نزدیکی و بیداری مشاعر اسلامی میداند.

و با هر سازمان و تجمعی دشمنی خود را اعلان میدارد که مفاهیم و ارزشهای اسلامی را تشویه می نماید.

این قاعده از مهمتر مبانی استراتیژیک ما می باشد. ما بر ضد همۀ حرکاتی هستیم که از اسلام خارج شده اند مانند حرکت های بهائی و قادیانی و با همۀ سازمانها و تجمعات اسلامی با نهایت اخلاص و دوستی تعامل می نمایم. بنابرین حرکات و تجمعات اسلامی را رقیب خود

نمی دانیم بلکه به هر وسیله ممکن می کوشیم تا در همزیستی و تعاون با هم قرار داشته باشیم.

ما معتقدیم که محبت و دوستی بهترین اساسی است که سبب نزدیکی و بیداری مشاعر اسلامی می گردد. بنا برین ما با همۀ مسلمانان اظهار محبت می نماییم.
ازین قاعده درک می کنیم که ایجاد هیئت های متعدد اسلامی در یک منطقه ممکن است و میتوانند که به شکل احزاب به اصطلاح معاصر آن تبارز کنند. میتواند که به شکل جمعیت های خیریه کار کنند، میتوانند که به شکل تجمعات حول استاذ و شیخی تبارز کنند. و سایر تجمعاتی که صفت اسلامی داشته باشد.
با این گروهها محبت و اخلاص داریم و تا حد توان می کوشیم که بین شان نزدیکی ایجاد نماییم و حتی می کوشیم که در هر منطقه و کشور جبهۀ واحد اسلامی را تشکیل داده و از خلال آن می کوشیم که مسلمانان در برابر حوادث و وقایع موقف متحد و واحدی را اتخاذ نمایند. و درین راستا خود را بخاطر الله متعال فراموش می کنیم.

این موقفی که در برابر سازمانها و تجمعات اسلامی داریم، عین همین موقف را در برابر احاد مسلمانان نیز داریم با هر فرد مسلمان خالصانه محبت می ورزیم زیرا محبت است که باعث بیداری مشاعر اسلامی می گردد.
این نقاط نشانه های بارز استراتیژی ما را تشکیل میدهد. و به این ترتیب مشاهده می کنیم که استاذ حسن البناء ما را مواقف درستی در برابر دیگران قرار داده است.

از کتاب: مبارزات اسلامی