قرآن کریم به شکل کنونی چگونه جمع آورى شد؟

سؤال
طوري كه ميدانيد قرآن پاك به حضرت محمد صلى الله عليه وسلم به شكل آيه هاي جداگانه نازل ميشد. نظم كه فعلاً آيات و آيه هاي قرآن كريم دارد، در زمان خلافت عثمان رضي الله عنه صورت گرفته است. آيا گفته ميتوانيد كه ترتيب و نظم فعلي قرآن پاك را چه كسي تصميم گرفت، يعني به تصميم چه كسي قرآن پاك به چنين نظمي درآورده شد؟ اگر لطف نموده قضيه را بطور مفصل و كامل آن بيان داريد،‌خيلي خوشحال خواهيم شد.

جواب:

بسم الله الرحمن الرحيم
برادر عزيز، در قدم نخست بايد گفته شود كه از سؤال شما خيلي خوشحال شديم. تا اينكه ما موقع بدست آوريم كه مشكلات ديني جوانان را پاسخ گفته و تا حدي مصدر خدمت ايشان قرار گيريم.
در رابطه به سؤال شما جناب شيخ عبد المجيد صبح يكي از علماي برجسته پوهنتون الازهر جواب ارايه ميكند:
قرآن پاك در طول زندگي مبارك 23 ساله حضرت محمد صلى الله عليه وسلم بالاي وي نازل گرديده است. آن صلى الله عليه وسلم به ياران خويش همواره امر مينمودند كه ترتيب آيه هاي قرآني را مد نظر داشته باشند. از عثمان رضي الله عنه روايت است كه فرموده است: “بعضي اوقات چندين آيه بالاي رسول الله صلى الله عليه وسلم همزمان نازل ميشد. هر زماني كه بالاي رسول الله چيزي از جانب الله تعالي نازل ميشد، رسول الله صلى الله عليه وسلم به يكي از كاتبان خويش صدا زده و ميفرمودند: “اين آيه را در جائي بنويس كه در آنجا چنين و يا چنان است. زماني كه آيه هاي ديگري نازل ميشد، آنها مي فرمودند: “اين آيه ها را در جائي بنويس كه در آنجا چنين و يا چنان است. و زماني كه يك آيه نازل ميشد، محمد صلى الله عليه وسلم مي فرمودند: ” اين آيه را در جائي تحرير داريد،‌ در جائي كه چنين است.” (روايت شده توسط احمد، ابو داود و ترميذي).
حديث مبارك ديگري است كه يادآوري از آن نيز در اينجا ضروري دانسته ميشود كه متن آن چنين است: ” پيامبر گرامي صلى الله عليه وسلم به عثمان ابن ابو العاص چنين فرمود: “جبرئيل امين آمد و به من گفت كه اين آيه را در آن جاي قرآن پاك بنويسم. متن آيه از اين قرار است: “الله جل جلاله به  دادگری  و  نیکوکاری  و  نیز  بخشش  به  نزدیکان  دستور  می‌دهد،  و  از  ارتکاب  گناهان  بزرگ  (‌چون  شرک  و  زنا)  و  انجام  کارهای  ناشایست  (‌ناسازگار  با  فطرت  و  عقل  سلیم‌)  و  دست‌درازی  و  ستمگری  نهی  می‌کند.  خداوند  شما  را  اندرز  می‌دهد  تا  این  که  پند  گيرید  (‌و  با  رعایت  اصول  سه  گانه  عدل  و  احسان  و  ایتاء  ذی‌القربی‌،  و  مبارزه با  انحرافات  سه‌گانه  فحشاء  و  منکر  و  بغی‌،  دنیائی  آباد  و  آرام  و  خالی  از  هرگونه  بدبختی  و  تباهی  بسازید)‌.” (النحل 90)” (روايت توسط امام احمد)
جناب محمد صلى الله عليه وسلم به صحابه خويش قرآن پاك را به ترتيب فعلي آن تلاوت ميكردند. به همين طور، صحابه كرام نيز قرآن پاك را در سينه هاي خويش حفظ كردند. جبرئيل عليه سلام نيز همه ساله قرآن پاك را يك مرتبه بطور مكمل به جناب حضرت محمد (ص) تلاوت ميكردند و در سال اخير عمر مبارك دو بار آن را برايش تلاوت نمود.
علماي همه مذاهب نيز اتفاق دارند كه ترتيب فعلي قرآن پاك توقيفي (امري كه از جانب الله جل جلاله باشد) بوده است و اين تصميم به دست بنده ها حتي به دست حضرت محمد صلى الله عليه وسلم نيز گذاشته نشده است. همين موضوع به ترتيب سوره ها در قرآن كريم نيز صدق ميكند. همچنان اكثر علما تلاوت كردن قرآن پاك را از طرف آخر مكروه ميدانند.
اگر به تاريخ مراجعه شود، ديده ميشود كه ابوبكر صديق صلى الله عليه وسلم كسي بود كه قرآن پاك را در يك مصحف جمع آوري كرده بود. بعد از آن، عثمان بن عفان بشتر از يك مصحف را ساخت و آن را به تمام كشور هاي اسلامي در سر تا سر جهان ارسال نمود. از همين رو گفته ميتونيم كه ترتيب و تنظيم آيه ها و سوره هاي قرآن پاك در دوران زندگي رسول مبارك و ياران نازنين رسول الله صلى الله عليه وسلم صورت گرفته بود و هيچ موردي اختلاف در بين ياران رسول مبارك ديده نشده است.

منبع: صفحه انترنيتي اسلام آنلاين
نوشته: شيخ عبدالمجيد صبح
ترجمه: نثار احمد اسلام مل