شحمونه (Lipids)
شحمونه (lipids)
شحمیات هم له کاربن، هایدروجن او اکسیجن څځه جوړ دي. په اوبو کې غیرمنحل دي د حجرې مهمو اجزاوو په ترکیب کې برخه اخلي. شحمیات دوه سرچيني لري چې یوه حیواني او بله يي نباتي ده. د روغتیا او سلامتیا لپاره باید د نباتي شحم استفاده شي. شحمونه یا غوړ د شحمي تېزابونو او ګلیسرول د تعامل څخه لاسته راځي. له شحمیاتو څخه هم د انرژۍ د برابرولو لپاره ګټه اخستل کېږي. هغه اندازه انرژي چې د یو ګرام شحم له سوځولو څخه منځته راځي ۹۰۰۰کالوري ده چې د پروتین او قندونو په تناسب دوه برابره ده. څیړنو ښودلې ده چې د شحمونو په زیاتو خوړو سره په رګونو کې د کلسترول اندازه زیاتیږي او رګونه تنګوي چې د زړه د سکتې لامل ګرځي.
شحمونه يا غوړ د شحمي تېزابونو او ځليسرول د تعامل څخه لاسته راځي. له شحمياتو څخه هم د انرژۍ د برابرولو لپاره ګټه اخېستل کېږي. هغه اندازه انرژي چې د يو ځرام شحم له سوځولو څخه منځته راځي 9000 کالوري يا کېلوکالوري ده چې د پروټين او قندونو په تناسب دوه برابره ده.
شحميات هم له کاربن، هايدروجن او اکسېجن څخه جوړ دي. په اوبو کې غير منحل دي د حجرې مهمو اجزاوو په ترکيب کې برخه اخلي. شحميات دوه سرچينې لري: چې يوه يې حيواني او بله يې نباتي ده. حيوانيشحممعموًلاجامدوياونباتي شحم مايع وي. د روغتيا او سلامتيا لپاره بايد نباتي شحم (غيرمشبوع) څخه ګټه واخېستل شي، څيړنو ښودلې ده چې د شحمونو په زياتو خوړلو سره په رځونو کي د کلسترول زياتوالي را منځته کيږي. د رځونو د يوالونه کلک او تنګيږي چې ځينې وختونه د زړه د سکتې لامل کيږي.