د اسلام د ستر پیغمبر پېژندنه

د بشریت په تاریخ کې ځینې شخصیتونه داسې دي چې د هغوی ژوند، پیغام او اغېز د پېړیو په تېرېدو سره نه یوازې کم شوی نه دی، بلکې لا یې رڼا زیاته شوې ده. په دغو شخصیتونو کې تر ټولو مخکښ او ځلانده ستوری، د الله تعالی وروستی استازی، حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه وسلم دی. خو پوښتنه دا ده چې حضرت محمد ﷺ په رښتیا څوک وو؟ هغه یوازې یو مذهبي مشر وو، یو ټولنیز اصلاح کوونکی، که یو سیاسي لارښود؟

حقیقت دا دی چې د هغه شخصیت دومره هر اړخیز دی چې په یوه چوکاټ کې یې را خلاصه کول ناشوني دي. هغه د الله تعالی رسول، د بشریت لپاره د رحمت پیغمبر، یو بې مثاله مشر، یو مهربان پلار، یو وفادار خاوند او د غوره اخلاقو یوه بشپړه بېلګه وه. راځئ چې د هغه مبارک ژوند او شخصیت ته لنډه کتنه وکړو.

پیدایښت او ځواني: الصادق الامین

حضرت محمد ﷺ د عام الفیل په کال (شاوخوا ۵۷۱ میلادي) د ربیع الاول په میاشت کې د عربستان په مکې مکرمې ښار کې په بني هاشم کورنۍ کې نړۍ ته سترګې وغړولې. هغه د عبدالله زوی، د عبدالمطلب لمسی او د هاشم کړوسی وو. پلار یې له پیدا کېدو مخکې او مور یې (آمنه بي بي) د شپږ کلنۍ په عمر کې له دې نړۍ سترګې پټې کړې. تر هغه وروسته یې پالنه نیکه عبدالمطلب او بیا تره ابو طالب پر غاړه واخیسته.

له ځوانۍ څخه په خپل قوم (قریشو) کې په دوو نومونو مشهور وو: “الصادق” (رښتیني) او “الامین” (امانتدار). خلکو به خپل قیمتي امانتونه له ده سره ساتل او په خپلو شخړو کې به یې د هغه پرېکړې ته غاړه اېښوده، ځکه دوی د هغه پر صداقت، حکمت او امانتدارۍ پوره باور درلود.

د نبوت پیل: د غار حرا رڼا

کله چې یې عمر څلوېښت کلنۍ ته ورسېد، د هغه په ژوند کې یو ستر انقلاب راغی. هغه به ډېری وخت د مکې سره نږدې د “حرا” په غار کې په عبادت او د کایناتو په اړه په فکر کولو بوخت و. په همدغه غار کې یوه ورځ جبریل امین (علیه السلام) راغی او د الله تعالی لومړی پیغام یې ور ورساوه، چې د سورة العلق لومړي پنځه ایاتونه وو:

«اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ (1) خَلَقَ الْإِنسَانَ مِنْ عَلَقٍ (2) اقْرَأْ وَرَبُّكَ الْأَكْرَمُ (3) الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ (4) عَلَّمَ الْإِنسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ (5)» (سورة العلق: ۱-۵)

ژباړه: ولوله د خپل هغه رب په نوم چې (هر شی یې) پیدا کړی دی. هغه انسان له یوې ټینګې وینې څخه پیدا کړ. ولوله، او ستا رب ډېر عزتمن دی. هغه ذات چې په قلم سره یې (لیکنې) ښودنه وکړه. انسان ته یې هغه څه وښودل چې هغه پرې نه پوهېde.

همدا د نبوت پیل او د اسلام د سپېڅلي دین د ظهور زېری و، چې د نړۍ تاریخ یې بدل کړ.

د اسلام پیغام: توحید، عدالت او اخلاق

د حضرت محمد ﷺ د دعوت بنسټیز پیغام د “توحید” و، یعنې د یوه الله عبادت کول او د هغه سره له شرک څخه ډډه کول. هغه خلک د بوتانو او نورو باطلو معبودانو له پرستښته را وګرځول او د هغه ذات عبادت ته یې را وبلل چې د ځمکې او اسمانونو خالق دی.

د هغه پیغام یوازې تر عقیدې پورې محدود نه و، بلکې د ژوند یوه بشپړه تګلاره وه. هغه پر ټولنیز عدالت، د غریبانو او یتیمانو پر حقونو، د ښځو سره پر ښه چلند، صداقت، امانتدارۍ او د انسانانو ترمنځ پر برابرۍ ټینګار کاوه.

د غوره اخلاقو بېلګه (اسوة حسنة)

د حضرت محمد ﷺ شخصیت د غوره اخلاقو یوه خزانه وه. الله تعالی پخپله په قرآن کریم کې د هغه د اخلاقو ستاینه کړې ده:

«وَإِنَّكَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِيمٍ» (سورة القلم: ۴)
ژباړه: او بېشکه ته (اې محمده!) پر ډېر لوړ او عظیمو اخلاقو ولاړ یې.

هغه د زړه سوي او مهربانۍ مجسمه وه. نه یوازې پر انسانانو، بلکې پر حیواناتو یې هم رحم کاوه. هغه به تل عاجزي او تواضع کوله، له غریبانو او مسکینانو سره به کښېناست، د ناروغانو پوښتنې ته به ورته او په خپلو شخصي کارونو کې به یې له چا مرسته نه غوښته. د هغه صبر، زغم او د دښمنانو لپاره د بښنې روحیه بې مثاله وه. کله چې یې مکه فتحه کړه، خپلو ټولو هغو دښمنانو ته یې عمومي بښنه وکړه چې کلونه کلونه یې ورته تکلیفونه رسولي وو.

الله تعالی هغه د ټول بشریت لپاره یوه غوره بېلګه ګرځولې ده:

«لَّقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ…» (سورة الأحزاب: ۲۱)
ژباړه: بېشکه تاسو لپاره د الله په رسول (محمد ﷺ) کې یوه ډېره غوره بېلګه (او نمونه) ده.

رحمة للعالمین (د ټول عالم لپاره رحمت)

د حضرت محمد ﷺ رسالت یوازې عربو یا یوې ځانګړې زمانې ته محدود نه و، بلکې هغه د ټول بشریت او ټولو مخلوقاتو لپاره د رحمت پیغمبر و. د هغه پیغام د هر رنګ، هرې ژبې او هرې سیمې انسان لپاره دی.

«وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِّلْعَالَمِينَ» (سورة الأنبیاء: ۱۰۷)
ژباړه: او موږ ته نه یې لېږلی مګر د دې لپاره چې د ټولو عالمونو لپاره رحمت شې