برنامه ریزی برای درس خواندن، مطالعه واهمیت آن

تنظیم وقت
اول تر از همه برای مطالعه کردن در هر درس باید مشخص کنیم چه مقدار زمان لازم داریم، چی باید مطالعه کنیم ، موضوع مورد نظر باید مشخص شود بعضی افراد واشخاص در این زمینه مشکل دارند و نمی فهمند که چقدر وقت باید بگذارند و چطور برنامه ریزی کنند.
دوم اینکه گاهی اوقات افراد واشخاص وقت برای مطالعه می گذارند اما مناسب نیست.
بعنوان مثال ۲ ساعت کتاب در دستشان است اما در واقع، وقت بهینه ومناسب او یک (۱) ساعت است. یعنی در هنگام خواندن حواسش نیست و زمان زیادی را به خیال پردازی می گذارند و منجر به انجام نادرست یا ناقص تکالیف می شود.
بنابراین تنظیم وقت یعنی اختصاص دادن زمان مؤثر برای انجام تکالیف، فرد برای ارزیابی تنظیم وقت خود، باید زمان مناسب وتلف شده ی خود راتعین و مشخص کند و در رفع زمان پرت کوشش کند تا نتیجۀ مطلوب را بدست آورد.

اهمیت وقت وبرنامه ریزی:
بعضی ها میگویند وقت طلا است مهمتر از آن وقت حیات است چون طلا را میتوان بدست آورد اما حیات را نه پس هر لحضه از زندگی ما که میگذرد در حقیقت باعث کاهش عمر، و از عمر ما کم میشود.
امروزه وقت باارزش ترین چیز در نزد انسان است وهیچ چیزی نمی تواند جای گزین خوبی برای وقت باشد براستی وقت گرانبهاترین چیزی است که انسان دارد بنابراین وقت در واقع چه برای افراد واشخاص وچه برای جامعه سرمایه حقیقی انسان است.
براستی به گفته ی امام شهید حسن البناء رحمه الله علیه وقت « زندگی » است وزندگی انسان جز وقت چیز دیگری نیست ، وقتی که ازلحظۀ تولد تا لحظه مرگ و وفات می گذرد وانسان آن راپشت سر می گذارد. ودراین باره بازهم حسن بصری گفته است ؛ « ای فرزند آدم تو جز مجموعه ای از ایام نیستی، پس هرگاه روزی گذشت بعضی وبرخی ازتوگذشته است!
هم چنان در رابطه به اهمیت وقت امام محمد غزالی رحمه الله علیه درجمله ای نغز وشیوا می فرمایند:
« وهر نفسی از عُمر ، گوهری است که باآن سعادتِ ابد را صید توان کرد »

خصوصیت های وقت
• سرعت انقضا وسپری شدن وقت.
• وقتی که گذشت بر نمی گردد
• خواهی ونخواهی زمان درگذر است
واما برنامه ریزی:
برنامه ریزی است که وقت را تنظیم وفرد را منظم میکند وفرد میتواند به خوبی از اوقات خویش استفاده کند چرا برنامه ریزی میکنیم؟ چون وقت ضیق است زود گذر است وهمیشه در حال سپری شدن است پس باید برای تنظیم وقت واستفاده بهینۀ آن برنامه ریزی کرد، اصطلاحی اقتصادی ( حد اکثر استفاده از منابع کم ) را نیز میتوان در مورد برنامه ریزی وقت وتنظیم آن بکار برد.
چی منبع مهمتر از وقت وچی منبع بزرگتر، محبوب تر وکمیاب تر ازعمر انسان است

کنترل رفتار خود
علاوه بر تنظیم وقت فرد مطالعه کننده باید یاد بگیرد، در بین و خلال درس رفتار خود را اداره و مدیریت کند.
رفتارهای نادرستی مانند حواسپرتی، فکرکردن به مسائلی غیر از درس می تواند مشکلاتی برای او بوجود بیاورد ودر نتیجه شخص نمی تواند مطالعه نماید وبرداشت کند. بنابراین کنترل رفتار روشی مؤثر، برای حداکثر استفاده از زمان و کاهش آن برای مطالعه و افزایش بهره وری میباشد.
در کنترل رفتار خود باید مشکلاتی که برای ما بوجود می آید از پیش روی خود برداریم تا بتوانیم رفتار خود را به بهترین شکل کنترل کنیم. بعنوان مثال اگر چیزی فکر ما را مشغول می کند، ابتدا آنرا روی کاغذ یاداشت کنیم و راه حلی برای آن ارایه کنیم و بعد به مطالعه خویش بپردازیم.
خود را نظارت کردن یا ارزیابی خود
لازم است فرد با نظارت بر نحوه ی مطالعه خود پیشرفتش را بررسی کند تا ببیند عملکرد او در هنگام مطالعه و امتحان به چه شکلی بوده است. البته در برنامه از خود امتحان بگیرد بهتر است چند نکته را برای خود یاد داشت کند و به آنها جواب دهد تا نتیجۀ کار خود را بهبود ببخشد.
هدف من از مطالعه این درس چیست؟ مشخص وتعین نمودن هدف، باعث درک و فهم بهتر شخص شده ودر نتیجه برداشت او را در هنگام مطالعه بالا می برد.
در هر درس میزان علاقه مندی من چقدر است : از ۱ تا ۱۰ به خود نمره بدهید.
سعی و تلاش من در این درس چقدر است: از ۱ تا ۱۰ به خود نمره بدهید.
میزان گوش دادن و درک کردن این درس، در صنف چگونه است: از ۱ تا ۱۰ به خود نمره بدهید.
نمره ای که در این درس می خواهم بگیرم چیست؟ ……….
با جواب دادن به سؤالات بالا و مشخص کردن نقاط ضعف خود به برطرف کردن آن بپردازید تا بتوانید پیشرفت و خود کارآمدی خود را دراین راستا افزایش دهید.

خودگویی ها
بعضی افراد در انجام تکلیف از خودگویی های منفی استفاده می کنند مانند:
”من در این درس مؤفق نمی شوم“.
”اگر درس را در صنف بلد نباشم، معلم و شاگردان مرا مسخره می کنند وبه من می خندند“.
یعنی بجای اینکه بر انجام تکلیف متمرکز شوند، افکار منفی را در ذهنش مرور می کند.
تفکر منفی راهی برای جلوگیری از موفقیت است.
بنابراین برای انجام درست تکلیف و کنترل رفتار خود سعی وکوشش کنید تا از خود گویی مثبت استفاده کنید.
بعنوان مثال: من خوب درس می خوانم بسیار کوشش میکنم وان شاء الله نتیجۀ خوبی بدست می آورم.
صحبت کردن با خود به طور مثبت، به محصل کمک می کند تا به توان کامل خود برسد. کسانی در تحصیل مؤفق می شوند که خود را باور داشته باشند و قبول دارند، می توانند و برای این توانستن برنامه ریزی انجام دهند.
آیا خلاصه نویسی برای یادگیری درسها مهم است و نحوۀ انجام آن
خلاصه‌نویسی یکی از مراحل اصلی مطالعه است و برای هر کس تنها خلاصه‌های خود همان شخص می‌تواند مفید و مؤثر باشد.
بهتر است هر کس نظر به استعداد و حافظه ی که دارد مطالب را به صورت کوتا یاداشت نماید آن هم مطالب کلیدی که بتواند مطلب اصلی را بازیابی کند شاید این سوال برای شما پیش بیاید که چی مطالب را یاداشت کنیم برای شارت نوت وخلاصه سازی مطالب باید همیشه دو نکته‌ی اساسی ومهم را مد نظر داشته باشید.
1- صرفه ‌جویی در وقت و هنگام مرور خلاصه‌ها
2- جامع و کامل بودن خلاصه مطلب
منظور از صرفه‌جویی این است کسی که مطالعه میکند ودرس میخواند هنگام جمع‌بندی مطالب بتواند با صرف کم‌ترین زمان ممکن مطالب مطالعه ‌شده را بازیابی نموده و به حل سؤالات مربوط به آن موضوع بپردازد
هم‌چنین خلاصه باید جامع و کامل باشد تا شخص مجبور نباشد هنگام جمع ‌بندی برای یافتن یک نکته به کتاب‌های که قبلاً مطالعه شده مراجعه کند؛ زیرا این کار سبب آشفتگی ومشغول شدن ذهن و اتلاف وقت وی می‌شود.

استراحت
هدف از استراحت بدست آوردن انرژی کافی و لازم برای فعالیتهای جسم و ذهن است تا به نوعی بهداشت مغز را تأمین کند و موجب بهتر کار کردن مغز شود و یادگیری کارآمدتر و مؤثرتر واقع شود.
بهترین زمان بندی برای مطالعه نمودن بین ۴۰ تا 50 دقیقه است و بین هر جلسه حدود ۱۵ دقیقه استراحت کنید.
بیدار ماندن تا نیمه های شب و تماشای برنامه های تلویزیون باعث دیر خوابیدن، کسالت و خستگی زودرس و موجب کمتر یادگیری شما می شود.
• کسی که پس از مطالعه می خوابد از فردی که بعد از مطالعه بیدار می ماند، محفوظات خود را بهتر یاد می گیرد.
بنابراین با رعایت موارد بالا، کسب مهارت در مطالعه، برنامه ریزی، خود باوری و پشتکار در مطالعه می توانیم جزء افراد مؤفق باشیم.
این بود خلاصه ی در مورد برنامه ریزی برای درس خواندن، مطالعه واهمیت آن که خدمت شما عزیزان خواننده تقدیم شد امید است مورد استفاده قرار بگیرد.
مارا از دعا فراموش نکنید و منتظر نوشته های بعدی ما نیز باشید.

نویسنده: سیـدامیـر « قــریشــی»