آیا زنان مسلمان باید فقط به دروس دینی اکتفا کنند؟

جامعه اسلامی به فعالیت هر دو طبقه زنان و مردان نیازمند است. نظر به زمان فعلی من مخالف این نظرم که زن تنها به دروس اسلامی بپردازد و خودش را از فعالیت های جامعه جدا نگهدارد. مخصوصا زمانی که کفار چه از لحاظ تمدن، طبابت، تجارت، سیاست و… در پله سنگین ترازو قرار دارند. منظورم این نیست که زن خلاف شوهر یا ولی اش از خانه خارج شود و به بهانه خدمت به دین، مصروف هر آن شغل شود.

بلکه زنانی که توانایی و اجازه ادامه تحصیل و فعالیت های اجتماعی را دارند نباید در این راه سهل انگار باشند، نباید به ۱۲ سال مکتب اکتفا کنند، آن هم در وقتی که امت رنجور به حرفه و تخصص هر فرد جامعه محتاج است.

چندی قبل مستندی در مورد دختران مدرسه یی دیده بودم که هم نکات مثبت داشت و هم منفی. طبق گزارشات آن مستند، دختران با حجاب شرعی شش روز در هفته به مدرسه میرفتند، تنها چیزی که

میاموختند قرآن و حديث بود. این دختران به خواست خود مکتب را رها کرده بودند و هیچ مهارت و فنی بجز دروس مدرسه نداشتند. الله از من در گذرد، منظورم این نیست که علوم دینی را کم جلوه دهم یا به استعداد آن خواهران بی احترامی کنم. نه، بلکه من بالای دین دوستی شان افتخار کرده و در حق شان دعای نیک میکنم.

در عین حال آنچه حقیقت است را نباید نادیده بگیریم، درست است که علوم دینی، دنیا و آخرت ما را تضمين میکند ولی این به معنیی نیست که ما به سایر رشته ها (مستحب) پشت کنیم و چنین بپنداریم که همه آنها فقط به مردان است و جز ضياع وقت سودی به حال زنان ندارد. همین خواهران وقتی مريض شوند آيا مراجعه به داکتر زن را اولویت نمیدهند! یا وقتی میخواهند رخت لباسی آماده کنند مگر دوست ندارند بجای مرد، یک زن فنی و ماهر برایشان مشوره بدهد و نیازمندی هایشان را برآورده کند!

اگر اكثريت خواهران تنها به دروس دینی اکتفا کنند داکتر زن، قابله زن، خیاط زن، تجار زن کی خواهد بود؟ وقتی خواهران از محیط و ماحول خود آگاه نباشند و نفهمند که در دنیا چه میگذرد، و معلومات شان همگام با پیشرفت های دنیا نباشد چطور میتوانند فرزندان بیدار و هوشیار ببار بیاورند؟ یا حتی خودشان از فتنه های زمان در امان بمانند!

دین که به ما نگفته قرآن را ۲۴ ساعت قرائت کرده و انزوا اختیار کنیم. رسول الله صل الله علیه وسلم میفرماید: «فضیلت عالم بر عابد مانند فضیلت ماه شب چهارده بر دیگر ستاره هاست». و همچنان او گرامی فرمودند: هرگاه عمر انسان خاتمه پیدا نماید، کار و عمل او بجز در سه مورد پایان میپذیرد، که یکی از آن موارد علمی است که مورد استفاده قرار بگیرد (مسلم).

مگر این حديث شریف را فراموش کرده ایم که ميگويد وقتی الله به کسی ارداه خیر داشته باشد او را در راه دینش به کار میگمارد. این به کار گماشته شدن تنها به معنی داعی شدن و حافظه شدن نیست یا که تنها مختص به مردان باشد، بلکه حکم آن میتواند زنان و مردان و شغل های مختلف (شرعی) را در بر بگیرد.

الله سبحان میفرماید: إِنَّما يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ (فاطر – ۲۸) ترجمه: از ميان بندگان الله، تنها عالمان از او میترسند.

این یعنی هر قدر به علم بنده افزوده شود به همان مقدار به ترس و خشیتش افزوده میشود، چون به قدرت و جلال الله پی میبرد و نفسش قناعت حاصل میکند. معاذ بن جبل رضی الله عنه و أرضاه می گوید: دانش بیاموزید که فراگیری آن ترس از الله و تلاش برای آن عبادت است و مطالعه اش تسبیح پروردگار و جستجوی آن جهاد، و یاددادن آن به کسانی که نمی دانند صدقه و گسترش دادن آن در بین شایستگان مایه ی نزدیکی به الله می باشد.

او تبارک و تعالی همچنان میفرماید: يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ‏ (مجادله – ۶۶) ترجمه: الله كسانى را كه ايمان آورده ‏اند و كسانى را كه علم به آنان داده شده درجات عظيمى میبخشد.

هَلْ يَسْتَوِي الَّذينَ يَعْلَمُونَ وَ الَّذينَ لا يَعْلَمُونَ (زمر – ۹) ترجمه: آيا كسانى كه میدانند با كسانى كه نمی‏دانند يكسانند؟!
عمر بن عبد العزیز رحمه الله میگوید: آن کسی که بدون علم بندگی و عبادت می نماید بیش تر از آنکه به اصلاح و نیکی بپردازد تباه می نماید.

این گفته حضرت عمر مرا به یاد مسلمانان قرن چهارم میاندازد که با بستن باب اجتهاد، مسلمانان را از پیشرفت و تمدن باز داشتند. (و تعداد شیوخ امروزی که بخاطر فتوا هایشان یک و نیم سال از پیشرفت عقب ماندم) (الله مغفرت شان کند)
آنچه قابل انکار نیست این است که علوم دینی از زندگی مسلمانان جدایی ناپذیر است.

پس به همان اندازه یی که داشتن حرفه حایز اهمیت است دانستن علوم دینی نیز در کنار آن واجبی میباشد. این موضوع را با ذکر مثالی ان شاء الله واضح میسازم: اكثريت افراد جوامع امروزی مخصوصا زنان به نحوی به مشوره های روان شناسان نیازمندند. چون اکثر تحقیقات، میتود ها و کتاب های روانشناسی ترجمه کارهای نویسندگان غربی میباشد؛ بنابر این، یافته های آنها تا یک حد قابل توجهی خلاف فرهنگ و ارزش های اسلامی قرار میگیرد.

وقتی زنی بخاطر مشکلات روانی به روان شناسی مراجعه میکند، بنابر محدودیت معلومات دینی روانشناس، نه تنها که مشکل زن حل نمیشود بلکه به آن نیز افزوده میشود. این بخاطریست که فرهنگ و ارزش های زن با چیزی که روانشناس میگوید در تضاد قرار دارد؛ ولی اگر همین روان شناس مشوره هایش را در توافق با اسلام عرضه کند، بدون شک که احساس خوشبختی را به شخص و خانواده اش خواهد داد. والله اعلم