د جنت او دوږخ اسباب
ژباړه: د ابوهريره رضي الله عنه څخه روايت دی چي د رسول الله صلی الله عليه وسلم څخه د ډېرو هغه شيانو په اړه پوښتنه وسوه چي خلګ جنت ته
ژباړه: د ابوهريره رضي الله عنه څخه روايت دی چي د رسول الله صلی الله عليه وسلم څخه د ډېرو هغه شيانو په اړه پوښتنه وسوه چي خلګ جنت ته
قوله تعالى (إِنَّمَا جَزَاء الَّذِينَ يُحَارِبُونَ اللّهَ وَرَسُولَهُ وَيَسْعَوْنَ فِي الأَرْضِ فَسَادًا أَن يُقَتَّلُواْ أَوْ يُصَلَّبُواْ أَوْ تُقَطَّعَ أَيْدِيهِمْ وَأَرْجُلُهُم مِّنْ خِلافٍ أَوْ يُنفَوْاْ مِنَ الأَرْضِ ذَلِكَ لَهُمْ خِزْيٌ فِي
پدي دخبرو کولو نه مخکي بايد دومره ووايو چي په هر الهي حکم کې حکمت او ګڼي فائدي پرتي وي عبث او بي ځاي نه وي ولي چي دحکيم او
د حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه وسلم) په هدایت مسجد نبوي سره روغتون جوړ شو چې لمړنۍ سر طبيبه ئې ښځه وه. قرآنکریم علم نه دی وېشلی اونه ئې
د پښتو په ليکلي ادب کې هم له لسمې هجري پېړۍ راپه دېخوا کيسې لرو او د پېښور د اخوند احمد د لنډۍ د اخوند احمد( چې په يوولسمه هجري
کيدای شي تاسو داسې خلک پيژنئ او ليدلي مو وي چې ۸۰ او ۹۰ کاله عمر به لري؛ خو په جسماني توګه به غښتلی او تکړه وي؛ خو ډیر داسې
لکه څنګه چې جوته ده، په اوسمهالکې کړ په جمله کې له) کړند (فاعلسره برابرېږي. کړند يو نوم یا يؤنومځری ) ضمير (کېدای شي. کړند هغه څه یا چاته ویل کېږي چېیوه کړنه ترسره کوي. بېلګې د رڼاوي لپاره: ننګيال کتاب لولي <=لولي کړ دی،چې له کړند)ننګيال (سره برابر شوی،کتاب سره نه. هغه یوه لیکنه کوي <= دلته‘کوي‘کړ دی، چې له کړند هغه سرهبرابر شوي. په اوسمهال کې د کړ اوړون فعليوروستاړي په دې بڼه دي: زه ….. م <= زه لرم ته …… ې <= ته لرې هغه …. ي <= هغه لري موږ ….. و <= موږ لرو تاسو …. ئ <= تاسو لرئ هغوی … ي <= هغوی لري دغه قاعده ساده راتلونکي مهال پورېهم اړه لري .يانې که په جمله کېمفعول شته وي، نو کړ ورسره برابرېږياو فعلي وروستاړي هم یو شان پاتېکېږي. که همدا لومړنۍ بېلګېراواخلو، نو داسې راځي: ننګيال به کتاب ولولي. هغه به یوه ليکنه وکړي. په تېرمهال د تېرمهال په ټولو ډؤلونوکې بیا داسې نه ده. هلته کړ له مفعولسره برابرېږي او هغه هم په نوږي)جنس ( او شمېر)عدد) کې. لومړی پر ساده تېرمهال رڼا اچوو اووروسته د تېرمهال پر نورو ډولونو. که پورتنۍ بېلګې راواخلو او په سادهتېرمهال کې وکاروو، نو داسې راځي: ننګیال کتاب ولوستو. <= دلته‘ولوستو‘ کړ دی چې له مفعول ‘کتاب‘سره برابر شوی دی او کتاب نرينه/یوګړی) مذکر /مفرد) دی. که چېرې کتابونه په جمله کې راغليوای، نو د ‘ولوستو‘ پر ځای ولوستلراځي – یانې د کړ په ريښه پسې لتړل کېږي. هغه لیکنه وکړه. <= دلته ‘وکړه‘ کړدی چې له مفعول ‘لیکنه‘ سره برابرشوی دی او ډوډۍ ښځینه/یوګړی )مونث /مفرد) دی. که چېرې پۀ جمله کې ليکنې د لیکنهجمع راغلې وای، نو بیا د ‘وکړه‘ پر ځایوکړې راځي – یانې د کړ په ريښهپسې اوږده ې تړل کېږي. د پورتنيو بېلګو پر بنسټ دا څرګندېږي،چې په تېرمهال کې کړ پورې يوځانګړی فعلي وروستاړی تړل کېږي،کله چې له مفعول سره په نوږي اوشمېر کې برابر شي. ★ که مفعول نرینه یوګړی وي، نو کړریښه پسې و )واو( تړل کېږي لکه ماکتاب ولوستو. ★ که مفعول نرینه ډېرګړی وي، نو کړریښه پسې ل ) لام( تړل کېږي لکه ماکتابونه ولوستل. ★ که مفعول ښځينه یوګړی وي، نو کړریښه پسې )ه (زور تړل کېږي لکه ماليکنه وکړه. ★ که مفعول ښځينه ډېرګړی وي، نوکړ ریښه پسې ې )اوږده یې( تړل کېږيلکه ما ليکنې وکړې. خو په اوسني ليکدود کې “يوازې” کړپسې و ) واو ( نــه تړل کېږي، کهمفعول نرينه/یوګړی وي. کله ورپسې ه)زورکی ( تړل لکه وواهه )ووهلو( اووتاړه )وتړلو … ( او کله ورپسې هېڅهم نه تړل کېږي لکه وښود )وښودو(،وکړ )وکړو(او داسې. خـــو که چېرېداسې پاتې شي، نو ژبنۍ ربړې اوستونزې زده کوونکو لپاره پنځوي. کهچېرې همدا ځانګړی فعلي وروستاړی‘و‘ وکاروو، نو له دې سره به اسانتيارامنځته شي، یوه نوې او اړینه قاعدهبه رامنځته شي او په لر او بر کې ژبنینژدوالی ډېر شي. د دغې سولمنې )منطقي ( او اړینېقاعدې له مخې به د کړونو ریښو پسېو وروستاړی تړو، چې کله مفعول پهتېرمهال کې نرينه یؤګړی وي.
ویبپاڼه او لیکنې له خپلو ملګرو سره شریک کړئ
#مننه_چې_یاستئ